Iranian Futurist 
Iranian Futurist
Ayandeh-Negar
Welcome To Future

Tomorow is built today
در باره ما
تماس با ما
خبرهای علمی
احزاب مدرن
هنر و ادبیات
ستون آزاد
محیط زیست
حقوق بشر
اخبار روز
صفحه‌ی نخست
آرشیو
اندیشمندان آینده‌نگر
تاریخ از دیدگاه نو
انسان گلوبال
دموکراسی دیجیتال
دانش نو
اقتصاد فراصنعتی
آینده‌نگری و سیاست
تکنولوژی
از سایت‌های دیگر


چی میشه که بهار میشه ؟

اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:
Twitter Google Yahoo Delicious بالاترین دنباله

[23 Mar 2014]   [ همنشین بهار]

 

 

 

 

 

 

 

 

چی میشه که بهار میشه ؟


اعتدال بهاری Equinox 


 

این بحث در مورد Equinox یا اعتدال بهاری است که گوگل هم در نخستین روز بهار با تصویر متحرکی به آن اشاره داشت.



جشن باستانی نوروز از لحظه اعتدال بهاری شروع می‌شود که ما در ایران به آن لحظه تحویل سال می‌گوییم. اعتدال بهاری که به آن «هموگان ِ بهاری» هم گفته شده، یکی از دو اعتدالی زمین است که در هر سال رخ می‌دهد (اعتدال دیگر اعتدال پائیزی است)

اعتدال بهاری در نیم‌کره شمالی، برابر است با اعتدال پائیزی در نیم‌کره جنوبی

...

پیش از اشاره به موضوع فوق، همدم و همنشین بهار شده و پرسش مهمی را در مورد این فصل زیبا و شورآفرین طرح می‌کنم.

چی میشه که بهار میشه؟

در فصل سرما مایعی به نام «کالوز» Callose راه آوندها و عبور شیره‌های گیاهی را در درختان می‌بندد، در نتیجه برگها زرد و پژمرده می‌شوند و می‌ریزند و درختان ماتم می‌گیرند امّا، با فرا رسیدن بهار این سّد گران به کنار می‌رود و نو از دل کهنه خروج کرده، «کالوز» آب می‌شود و شیره‌های گیاهی قهقهه‌زنان از راه می‌رسند.

...

قطره بارانی که بر گل سرخ می‌لغزد، جوانه لجوجی که بر سرما غلبه می‌کند، آوندهای سرکشی که موانع را از سر راه برمی دارند، گیاه مهربانی که از دل خاک سرَک می‌کشد و به آفتاب سلام می‌کند، چشمه جوشانی که دل سنگ را می‌شکافد، همه و همه، در برابر این زندگی که پارس می‌کند و این زمین که خار می‌خلد و این آسمان که بلا می‌ریزد، فریاد بر می‌آورند: بهار می‌آید هر چند زمستانیان نخواهند...

آری، بهار می‌آید هر چند زمستانیان نخواهند...

اما اصلاً چی میشه که بهار میشه؟ علت وجودی فصل بهار چیست؟

دوستی می‌گفت خب زمستون میره و بهار میشه دیگه...

اما اینکه جواب پرسش نیست. زمستان چرا میاد؟...علت وجودی فصل‌های سال چیست؟

 

دندان زمان گره‌ها را می‌گشاید

حدود ۴٫۵ میلیارد سال از پیدایش زمین می‌گذرد. دندان زمان گره‌ها را گشود و جّو زمین و دیگر شرایط فیزیکی و شیمیایی آن را دچار دگرگونی‌های شگرفی کرد از جمله اینکه لایهٔ اوزون به دور این سیاره تشکیل شد و بقای آن را امکان‌پذیر ساخت. لایه‌ ازون با کمک میدان مغناطیسی زمین مانع از ورود پرتوهای زیان‌بخش خورشید شد. اگر ابن لایه تشکیل نشده بود زمین و هر چه در آنست می‌پژمرد و می‌سوخت. و زمین چاره‌ای نداشت جزاینکه غزل خداحافظی را بخواند و برود!

اما زمین نمرد و عمر طولانی کرد و این بت عیار با بهار و تابستان و پاییز و زمستانش هر دم به‌شکلی درآمد و چهره نمود.

اگر زمین تنوع و گونه‌گونی را هدیه نمی‌کرد، اگر تنها و تنها یک نت را می‌نواخت و همه گلها و میوه‌ها و...فقط یک رنگ و یک طعم و یک شکل داشتند، اگر به جای رنگین کمان، تنها کمانی از یک رنگ داشتیم و رعد و برق و جذر و مد و برف و باران همه در هم حل شده و یک ساز می‌زدند، از روزمرگی و یکنواختی کلافه می‌شدیم و یکنواختی با خودش کرختی و پژمردگی می‌آورد.

 

با تنوع و زیبایی، زمین عشوه می‌ریزد

زمین خلاق است و با چهار فصل و از جمله بهار، هنرنمایی و دلربایی می‌کند. زمین با تنوع و زیبایی‌هایش، عشوه می‌ریزد.

برگردیم سر پله اول، چی میشه که بهار میشه؟ علت وجودی فصل بهار چیست؟ (این سئوال ظاهراً پیش‌پاافتاده می‌نماید اما چنین نیست.)

...

از جمله رازهای پیدایش بهار این است که زمین کج کجَکی می‌چرخد! و همین متمایل بودن زمین باعث تغییر شدت تابش نور خورشید در طول سال و تغییرات آب و هوا در مناطق قطبی و معتدل می‌شود.

محور زمین بر صفحه مداری آن عمود نیست. اگر محور زمین بر صفحه مداری آن عمود بود هیچکدام از فصول سال از جمله بهار به وجود نمی‌آمدند. فصل‌های سال حاصل حرکت انتقالی زمین به‌دور خورشید و متمایل بودن محور چرخش زمین نسبت به صفحه حرکت انتقالی‌ست.



می‌دانیم که زمین نه تنها دور خودش می‌چرخد، به گرد خورشید هم می‌گردد.

حرکت زمین به دور خودش، حرکت وضعی است (که هر ۲۴ ساعت تکرار می‌شود و شب و روز از جمله نتایج آن است) و حرکت زمین به دور خورشید، حرکت انتقالی است که در هر ۳۶۵ روز و ۶ ساعت اتفاق می‌افتد.

...

نکته ظریف این است که محور گردش زمین نسبت به خط عمود بر صفحهٔ گردش آن، کج و کوله است اما...اما این کجی عین راستی است.

زمین در مداری (تقریباً) بیضی شکل به دور خورشید می‌چرخد. مدار زمین در پیرامون صفحه‌ای فرضی بنام صفحه مداری قرار دارد. محور زمین بر صفحه مداری عمود نیست و با آن زاویه می‌سازد. همین به اصطلاح انحراف سبب نامساوی شدن طول روز و شب در زمانهای متفاوت سال در یک نقطه می‌شود.

دقیق‌تر بگویم. محور گردش زمین نسبت به خط عمود بر صفحهٔ گردش آن ۲۳٫۴ درجه انحراف دارد و همین «انحراف»  (یا همین جساب و کتاب دقیق) باعث ایجاد تغییرات فصلی می‌شود.

برای پایدار شدن زاویهٔ انحراف محور زمین، ماه نقش موثری دارد که از آن می‌گذرم.

...

برخلاف تصور بسیاری از ما فصل‌ها به خاطر تفاوت فاصله زمین از خورشید در طول سال به وجود نمی‌آیند (بگذریم که این تفاوت‌ها خیلی هم زیاد نیست)

اگرچه گفته می‌شود زمستان‌های نیم کره جنوبی سردتر از زمستان‌های نیم کره شمالی است و دلیل آن به دورتربودن از خورشید برمی‌گردد، اما اصلی‌ترین دلیل پیدایش فصل‌ها همانطور که گفتم کج بودن محور زمین است.

...

زمین در ابتدای پاییز اندکی به خورشید نزدیک‌تر است و در ابتدای بهار دورتر. در ابتدای پاییز زمین حدود ۱۴۷ میلیون کیلومتر از خورشید فاصله دارد و در ابتدای بهار ۱۵۲ میلیون کیلومتر.

این تفاوت فاصله در مقایسه با گرم شدن و سرد شدنی که به خاطر کج بودن محور زمین به وجود می‌آید تأثیر تعیین‌کننده‌ای در ایجاد فصل‌ها ندارد.

می‌خواهم بگویم پیدایش فصل‌ها نتیجه دوری یا نزدیکی زمین به خورشید نیست. نه تابستان‌ها زمین به خورشید نزدیک‌تر است و نه زمستان‌ها دورتر.

از قضا در تیرماه که در نیمکره شمالی تابستان از راه می‌رسد، خورشید تاقچه بالا گذاشته، پس پسکی از زمین دور و دورتر می‌شود و این زمان در نیمکره جنوبی آغاز زمستان است. اما، هنگامی که نیمکره شمالی زمستان را پشت سر می‌گذارد، با اینکه زمین به خورشید نزدیک تر است اما، در نیمکره جنوبی گرما بیداد می‌کند.

اگر دلیل گرما و سرما دوری و نزدیکی از خورشید بود، تابستان و زمستان در نیمکره شمالی وجنوبی می‌بایست همزمان رخ دهد. پس داستان از چه قرار است؟

دلیل اصلی همان کج بودن محور زمین است که اشاره کردم. این کج بودن تعیین می‌کند که نور خورشید چگونه به زمین برسد و هر بخشی از زمین چه مدت زیر تابش خورشید باشد. روی زمین هم، کج بودن محور زمین موجب تغییر زاویه تابش خورشید شده و فصل‌ها را ایجاد می‌کند.

خلاصه کلام، فصل‌ها به دلیل مایل بودن محور گردش زمین به‌دور خورشید نسبت به صفحه استوا و در نتیجه تغییر طول روز و شدت تابش و دما پدید می‌آیند.

...

در آغاز اشاره کردم که لحظه تحویل سال (نوروز) از لحظه اعتدال بهاری شروع می‌شود. مراد از اعتدال در اینجا، مساوی بودن طول شب و روز است که با فرارسیدن بهار شاهد آن هستیم.


برای فهم دقیق‌تر اعتدال بهاری ابتدا باید اندکی هم که شده با سه کلید واژه‌ زیر آشنا بشویم:

دایره البروج، کره آسمانی و استوای آسمانی

 

دایره البروج The ecliptic

دایره البروج دایره‌ای فرضی در آسمان است که ظاهراً (از دید ساکنان کره زمین) به نظرمی‌‌آید که خورشید در مدت یک سال آن (دایره) را طی می‌کند.

چنانکه ناظری فرضی در خورشید، بتواند نظاره‌گر زمین باشد، مسیر حرکت انتقالی زمین به دور خورشید را هم در مسیر همان دایره البروج خواهد دید. به همین علت، دایره البروج به‌صورت دیگری نیز تعریف می‌شود: محل تلاقی صفحه مسیر حرکت انتقالی زمین با کره آسمانی

دایره البروج شامل ۱۲ صورت فلکی (۱۲ برج) است. (...)...

 

کره آسمانی Celestial sphere

کره آسمانی (سماوی)، کره‌ای فرضی و به مثابه زمینه‌ای است که ستارگان بر آن تصویر شده‌اند. انگار ستارگان و غیرستارگان مانند پونز به تاق آسمان چسبیده‌‌اند. کره آسمانی با کره زمین متحدالمرکز است و بی نهایت بزرگ تر از آن.

 

استوای آسمانی Celestial equator

استوای آسمانی (سماوی) یک دایره فرضی در آسمان و ادامهٔ استواى زمینى (هم‌صفحه با استوای زمین) است.

گویی دایرهٔ عظیمه‌اى است که محل ناظر، یا مرکز زمین در مرکز آن قرار دارد. استوای آسمانی درواقع محل تقاطع صفحهٔ استواى زمین با کرهٔ آسمانى است. 

 

اعتدال بهاری March equinox

در نیم‌کره شمالی (که شامل همه یا بخشی از پهنهٔ بیشتر قاره‌ها به استثناء اقیانوسیه و پیرامون قطب جنوب است)، اعتدال بهاری لحظه‌ای است که خورشید از دید ناظر زمینی از صفحه استوای آسمانی می‌گذرد. توضیح می‌دهم.

دایره البروج با استوای آسمانی یکدیگر را در دو نقطه قطع می‌کنند و خورشید در حرکت سالیانه خود، از این دو نقطه عبور می‌کند. به یکی از این نقاط نقطه اعتدال پاییزی و به دیگری، نقطه اعتدال بهاری می‌گوییم.

نقطه اعتدال بهاری، نقطه‌ای است که در آن خورشید از جنوب استوای آسمانی به شمال آن می‌آید.

معمولاً در تاریخ ۲۰ یا ۲۱ مارس، خورشید در نقطه اعتدال بهاری و در تاریخ ۲۲ یا ۲۳ سپتامبر خورشید در نقطه اعتدال پاییزی است.

...

با اعتدال بهاری (اول فروردین) بهار در نیمکره شمالی و پاییز در نیمکره جنوبی شروع می‌شود. در این دو روز، در همه جای زمین، طول روز و شب مساوی و برابر ۱۲ ساعت است.

خورشید در نوروز هر سال (لحظه تحویل)، در نقطه اعتدال بهاری است.

 



پانویس

بدرالدین چاچی از شاعران پارسی‌گوی سدهٔ هشتم هجری در شعر زیر به مضمون اعتدال بهاری اشاره کرده‌است.

آهویِ آتشین روی چون در بَره دراُفتد          

کافور خشک گردد با مُشک تر برابر

آهوی آتشین، اشاره به خورشید است که به نقطه اعتدالی برج حَمَل (بره) وارد می‌شود و روز (کافور خشک) با شب (مشک تر) با هم برابر می‌شوند.

...

پوزش می‌خواهم که نتوانستم بحث اعتدال بهاری را ساده‌تر از این ارائه دهم. دلیلش پیچیدگی موضوع و نارسایی دانش من است.

«چی میشه که بهار میشه» سئوال نیکویی است. شما را به تأمل پیرامون آن دعوت می‌کنم. 

...

آدرس ویدیو


سایت همنشین بهار 


ایمیل 


مطلب‌های دیگر از همین نویسنده در سایت آینده‌نگری:


منبع:


بنیاد آینده‌نگری ایران



جمعه ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ - ۲۹ مارس ۲۰۲۴

ستون آزاد

+ جهانِ پس از جنگ غزه  رضا علوی

+ آیا اسراییل بر نفت و گازغزه چیره خواهد شد ؟ رضا علوی

+ توتالیتریسم چیست؟ حسین مولا

+ گفتگو بارد هوش مصنوعی با حسین مولا حسین مولا

+ تفاوت مبارزه جوانان در زمان حکومت شاه ایران برای آزادی و دمکراسی با مبارزه جوانان کنونی برای آزادی و دمکراسی علیه جمهوری اسلامی چیست؟ گفتگو حسین مولا با بارد بزرگترین هوش مصنوعی گوگل

+ دو حادثه مهم  رضا علوی

+ جوانانیکه در جنبش زن زندگی آزادی شرکت کردن در چه سنینی بودند؟ Bard هوش مصنوعی

+ خود آموز دیکتاتورها رندال وود کارمینه دولوکا

+ موانع توسعه دموکراسی در خاورمیانه  دکتر امیر ساجدي

+ راز یک کشتار  رضا علوی

+ آیا غول خفته بیدار می شود ؟  رضا علوی

+ ریزش مداحان در این عاشورا رضا علوی

+ رهبر نقاب دار!  رضا علوی

+ بخش سوم : "لاریجانی ها " ؛ مردانی برای تمام فصول رضا علوی

+ حقوق زنان - کانون درگیری. فرهاد یزدی

+ آمریکا ؛ به کجا چنین شتابان ؟ رضا علوی

+ جهان و ایران در آغاز سال نو خورشیدی. فرهاد یزدی

+ نبرد برای نامزدی  رضا علوی

+ . 

+ ایران لیبرال فرهاد یزدی

+ روز جهانی زنان گرامی باد  گیتی پورفاضل

+ سالروز حمله روسیه به اوکراین فرهاد یزدی

+ کالبد شکافی" پرویز ثابتی" رضا علوی

+ سقوط محسن رنانی

+ فشار برملت ایران از دو سو. فرهاد یزدی

+ نشست واشنگتن – تلاش در راه ذلیل کردن جنبش ملی ایران فرهاد یزدی

+ الگوی روسی چپاول اموال ملی فرهاد یزدی

+ امنیت ملی – بخش دوم فرهاد یزدی

+ امنیت ملی در دهه سوم سده بیست و یکم فرهاد یزدی

+ آیا روسیه، جمهوری اسلامی را به عنوان متحد استراتژیک خود محسوب می کند؟ رضا علوی

+ منافع ملی و استقلال فرهاد یزدی

+ نقش "طنز" و شعار های "کاف دار" در جنبش انقلابی ایران رضا علوی

+ قشر میانه ایران مهرداد: یکی از همکاران سایت آینده نگر

+ دیگر چین به ایران اهمیت نمی‌دهد ! رضا علوی

+ نقش توازن قوا در جهان در خیزش ملی فرهاد یزدی

+ نیروهای مسلح در دو مقطع تاریخی فرهاد یزدی

+ تراژدی جمهوری اسلامی با مهسا امینی آغاز و با محسن شکاری پایان می‌یابد!  دکتر شیرزاد کلهری

+ دستاوردهای جنبش انقلابی ایران یکی از همکارن سایت آینده نگر از ایران

+ از خیزش اجتماعی تا انقلاب سیاسی فرهاد یزدی

+ پایان کار رژیم، تکیه بر عصای سلیمان شیرزاد کلهری

+ انقلاب سیاسی فرهاد یزدی

+ انقلاب مدرن ایران شیرزاد کلهری

+ ادامه خیزش اجتماعی – سیاسی ایران فرهاد یزدی

+ بیانیه شماره ۱ لیدرهای میدانی  لیدرهای میدانی

+ خیزش اجتماعی نسل جوان ایران فرهاد یزدی

+ اولویت پاسداری از یک پارچگی سرزمینی ایران فرهاد یزدی

+ با کمال تاسف و تاثر از در گذشت دوست نازنین مان محمد امینی .

+ اعتراضات مردم و راهکار های روی میز حکومت یکی از همکارن سایت آینده نگر از ایران

+ تعلل نیروهای مسلح فرهاد یزدی

+ آینده در کوتاه مدت فرهاد یزدی

+ سپاه پاسداران و نجات ایران فرهاد یزدی

+ رسالت انسان در برابر آزادی سعیده امین‌زاده

+ ایران – روسیه - اوکراین فرهاد یزدی

+ نیاز به زمان فرهاد یزدی

+ مبارزه مدنی و چرائی آن کیومرث صابغی

+ دو بازنده – یک برنده. فرهاد یزدی

+ نظام سیاسی در ایران آینده فرهاد یزدی

+ آیا بایدن در انتخابات ۲۰۲۴ کاندید خواهد شد ؟ رضا علوی

+ اسطوره سیاسی از دموکراسی آمریکا تا اقتدار گرائی چین پرفسورجیم دیتو

+ اسطوره جدید و آینده سیاسی عربستان سعودی -

+ فرمان فرمایی روسیه بر نظام اسلامی فرهاد یزدی

+ دگرگونی قدرت در کانون نظام فرهاد یزدی

+ برجام در تاریکی رضا علوی

+ برای مام زمین در روز زمین فرهاد یگانه‌

+ تکرار تاریخ، نابودی محتوم دیکتاتورهای بزرگ به دست خودشان است فرهاد یگانه‌

+ چرا رابطه کشورهای غربی و روسیه پس از پایان جنگ سرد، به چنین کابوسی برای اردوگاه کشورهای غربی ختم شد؟ فرهاد یگانه‌

+ تاثیر جنگ اوکراین فرهاد یزدی

+ نوروزتان مبارک .

+ چیرگی «جبهه موافقت» بر «جبهه مقاومت» رضا علوی

+ نخبه گان یا پخمه گان در حکومت اسلامی  رضا علوی

+ رویا یا کابوس ؟ رضا علوی

+ خودکامگی  تیموتی اسنایدر

+ نگاهی بر موقعیت ایران در منطقه فرهاد یزدی

+ در باره انتخابات ۱۴۰۰ مجید / ایران

+ حسن هم از میان ما رفت گروهی از یاران دیروز، امروز و فردای حسن

+ در باره ظریف ... و میدان  مجید / ایران

+ نظام اسلامی و اردوی خاور بر علیه باختر فرهاد یزدی

+ چرا سازمانهای اطلاعا تی معتقدند که آینده جهان تیره و تار است ترجمه: کیومرث صابغی

+ تضمین حداقل درآمد یکسان برای تمام شهروندان. فرهاد طالع

+ قرار داد ۲۵ ساله ؛ ماندگاری حکومت یا ترکمانچای ؟ رضا علوی

+ سخنی با آقای مهاجرانی. محمد امینی

+ مذاکره غرب با نظام اسلامی فرهاد یزدی

+ هنر فاشیست نبودن ترجمه ناصر فکوهی

+ با ناسيوناليسم راه به جايي نمي‌بريم عظيم محمودآبادي

+ در آستانه چهل و دومین سالگرد انقلاب فرهادی یزدی

+ روز سياه  رضا علوي

+ مصباح یزدی ؛ معمار خشونت مقدس و طرا ح "کادرسازی " رضا علوی

+ حمله به ایران و یا حزب الله؟ فرهاد یزدی

+ تهدید از سوی قفقاز فرهاد یزدی

+ بهار آن سال و «بهار هر سال...» محسن یلفانی

+ بحران امنیتی و حکومت نظامیان فرهاد یزدی

+ جستجوی کار در ایران امروز 

+ سیاست دولت نوین آمریکا در منطقه فرهاد یزدی

+ اوباما برجام را آورد و ترامپ آنرا پاره کرد- چرا؟ مجید / ایران

+ ارزش های اندیشه های دکتر فاطمی  رضا علوی

+ مرگ نهائی رژیم  فرهاد یزدی

+ آتش افروزی در قفقاذ فرهاد یزدی

+ اندیشه چپ ، خادم غرب مهندس صلاح الدین همایون

+ تنگ تر شدن حلقه فشار فرهاد یزدی

+ انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و اثر آن بر نظام اسلامی فرهاد یزدی



info.ayandeh@gmail.com
©ayandeh.com 1995