Iranian Futurist 
Iranian Futurist
Ayandeh-Negar
Welcome To Future

Tomorow is built today
در باره ما
تماس با ما
خبرهای علمی
احزاب مدرن
هنر و ادبیات
ستون آزاد
محیط زیست
حقوق بشر
اخبار روز
صفحه‌ی نخست
آرشیو
اندیشمندان آینده‌نگر
تاریخ از دیدگاه نو
انسان گلوبال
دموکراسی دیجیتال
دانش نو
اقتصاد فراصنعتی
آینده‌نگری و سیاست
تکنولوژی
از سایت‌های دیگر


انسان‌ها و هوش مصنوعی همزیستی مستقل را تجربه خواهند کرد

اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:
Twitter Google Yahoo Delicious بالاترین دنباله

[02 Mar 2017]   [ حمیدرضا تائبی]

هوش انسانی و هوش مصنوعی تکمیل کننده یکدیگر


با شروع سال 2021 نرم‌افزارهایی که به‌شکل روزمره از آن‌ها استفاده می‌کنیم دست‌خوش تغییرات بنیادینی خواهند شد. این نرم‌افزارها به اندازه‌ای هوشمند و قدرتمند خواهند شد که در بسیاری از زمینه‌ها جایگزین عامل انسانی خواهند شد. اکنون سوال مهم این است که در آن زمان وضعیت ما چگونه خواهد بود و مهم‌تر از آن چگونه می‌توانیم خود را با تغییرات پیش رو هماهنگ سازیم؟ در این ارتباط تعدادی از کارشناسان پیش‌بینی کرده‌اند که تعداد قابل‌توجهی از انسان‌ها شغل خود را از دست خواهند داد و مبارزه‌ای میان بشریت و هوش مصنوعی به‌وجود خواهد آمد.
اما در مقابل تعداد دیگری بر این باور هستند که آینده تا به این اندازه تیره و تاریک نخواهد بود و مشاغل جدیدی در جوامع بشری به‌وجود خواهد آمد. مشاغلی که انسان‌ها را از انجام یکسری کارهای روزمره و همچنین سطح پایین رهایی خواهد بخشید. با این وجود پروفسور مانوئلا ولوسو مدیر دپارتمان یادگیری ماشینی دانشگاه کارنگی ملون بر این باور است که در آینده انسان‌ها و سامانه‌های هوشمند در تعامل جدا نشدنی با یکدیگر قرار خواهند گرفت. این تعامل به‌گونه‌ای خواهد بود که آن‌ها به‌طور مستمر اطلاعات خود را با یکدیگر به اشتراک قرار داده و درباره اهداف احتمالی با یکدیگر به رایزنی خواهند پرداخت. ولوسو این حالت تعامل مستقیم و فی مابین را همزیستی مستقل (symbiotic autonomy) نام نهاده است. اگر کمی ریزبینانه به نظریه ولوسو نگاهی داشته باشیم مشاهده می‌کنیم که جرقه‌های اولیه این همزیستی مستقل از هم اکنون زده شده است. در دنیای امنیت شرکت‌ها به‌دنبال آن هستند تا تعامل مستقیمی را میان کارشناسان دنیای امنیت و ماشین‌ها به‌وجود آورند. در حوزه محاسبات مالی شرکت‌ها به‌دنبال آن هستند تا محاسبات شناختی را هر چه زودتر به‌میدان وارد کنند. این نشانه‌ها به ما اعلام می‌دارند که از هم‌اکنون باید خود را برای دنیایی آماده کنیم که هوش مصنوعی نیز در کنار انسان‌ها به فعالیت اشتغال خواهد داشت.
ولوسو به این نکته اشاره دارد که در آینده نزدیک میان انسان‌ها و دستیاران هوشمند دیگر تفاوت فاحشی وجود نخواهد داشت. این آینده‌ای است که در آن نه انسان‌ها و نه ماشین‌ها (الگوریتم‌های هوشمند) بدون دیگری قادر به ادامه فعالیت نخواهند بود. ولوسو این فرضیه خود را در دانشگاه کارنگی مورد آزمایش قرار داد. در محوطه داخلی و خارجی دانشگاه روبات‌های دو چرخ موسوم به cobots به‌شکل مستقل، میهمانان دانشگاه را از ساختمانی به ساختمان دیگر همراهی می‌کنند و هر زمان با مشکلی روبرو می‌شوند از انسان‌ها درخواست کمک می‌کنند.


یک خرید قدرتمند
مایکروسافت به دنبال ‌تقویت واحد هوش مصنوعی این شرکت است
این تعامل و درخواست کمک دوسویه باعث به‌وجود آمدن نگرش تازه‌ای در هوش مصنوعی خواهد شد. به‌شکلی که تاثیرات عمیق و بنیادین این کار در پنج سال آینده به‌خوبی خود را نشان خواهند داد. در همین ارتباط سایت ورج مصاحبه‌ای با ولوسو داشته است. در این مصاحبه ولوسو در ارتباط با روبات‌ها، برنامه‌نویسی پیشرفته و تهدیداتی که از جانب هوش مصنوعی ممکن است در آینده بشریت را در معرض تهدید قرار دهند، به گفت‌وگو پرداخته است.

• یکی از بارزترین روندهایی که در پنج سال گذشته شاهد آن بوده‌ایم، فرآیند خودکارسازی عملیات بوده است. با این وجود شاهد این موضوع هستیم که هوشمندسازی عمدتاً حول محور ابزارهایی همچون اسمارت‌فون‌ها و کامپیوترها بوده است. به عقیده شما در پنج سال آینده اوضاع به چه شکلی خواهد بود؟
به اعتقاد من، در سال‌های آتی همزیستی کاملی میان انسان‌ها و سامانه‌های هوش مصنوعی رخ خواهد داد. سامانه‌هایی که امیدوار هستم در خدمت بشریت باشند. این سامانه‌های هوشمند مجموعه‌ای از نرم‌افزارها را برای مدیریت دنیای دیجیتال و همچنین سامانه‌هایی را در ارتباط با نقل و انتقال فیزیکی بسته‌ها و انسان‌ها به‌‌خدمت خواهند گرفت. روبات‌ها، هواپیماهای بدون سرنشین، ماشین‌های خودران و همچنین سامانه‌هایی که برای مدیریت بهتر بر محیط پیرامون ما مورد استفاده قرار می‌گیرند ( تجهیزات اینترنت اشیا) از جمله این موارد هستند. در دنیای واقعی نیز در کنار اسمارت‌فون‌ها یا کامپیوترها شاهد سامانه‌های هوشمندی خواهید بود که پیرامون شما قرار خواهند داشت. سامانه‌هایی که برای پردازش و سنجش اطلاعات دنیای فیزیکی مورد استفاده قرار گرفته و به ما کمک خواهند کرد تصمیماتی بر اساس داده‌هایی که در اختیار ما قرار می‌دهند، بگیریم. به مرور زمان، مشاهده خواهید کرد که این سامانه‌های هوشمند، بر مشکلات و مسائل مختلف جامعه تاثیر محسوسی خواهند گذاشت. به‌طوری که قادر خواهند بود مدیریت بهتری بر ترافیک شهری داشته باشند، پیش‌بینی دقیقی از اوضاع جوی ارائه کنند و در نهایت در ارتباط با یکسری تصمیمات بزرگ به انسان‌ها کمک کنند.

• در شرایط کنونی تعدادی از این سامانه‌ها کمی خطرناک به‌نظر می‌رسند. زمانی که الگوریتم‌ها یا روبات‌ها تصمیمی را می‌گیرند، ما هیچ‌گونه اطلاعی نداریم که آن‌ها بر مبنای چه فرضیه‌ای این‌کار را انجام داده‌اند. همین موضع باعث می‌شود تا به تصمیمات آن‌ها اعتماد نکنیم. این مسائل در آینده چگونه حل خواهند شد؟
در حال حاضر این مسئله مورد توجه ما قرار دارد و در‌نظر داریم ویژگی توضیح و پاسخ‌گویی در ارتباط با تصمیمی که از سوی ماشین‌ها گرفته شده است را به آن‌ها اضافه کنیم. ماشین‌ها باید به شکلی روشن و شفاف مسئولیت تصمیماتی را که اتخاذ می‌کنند را بر عهده بگیرند. در نتیجه پژوهش‌های گسترده‌ای در ارتباط با نحوه پرسش و پاسخی که میان کاربران و سامانه‌ها به‌وجود خواهد آمد در حال بررسی است. به‌طور مثال هر زمان روبات Cobot با تاخیر به دفتر مراجعه می‌کند؛ از او سوال می‌کنیم چرا دیر آمدی؟ از چه مسیری برای رسیدن به دفتر من استفاده کردی؟ به این شکل قابلیت ارائه توضیح به سامانه‌های هوشمند افزوده خواهد شد. این رویکرد به آن‌ها کمک می‌کند همان‌گونه که در حال یادگیری و تکامل هستند، این توانایی را داشته باشند تا جزییات مختلفی در ارتباط با وضعیت خود بازگو کنند. در‌نظر داریم تعامل ما با روبات‌ها به‌شکلی باشد که بتوانیم با قاطعیت به تصمیماتی که آن‌ها می‌گیرند اعتماد کنیم. این رویکرد در درازمدت به شما این توانایی را می‌دهد تا از ماشین‌ها سوال کنید: به چه دلیل این موضوع را مطرح کردی؟ بر مبنای چه استدلالی چنین پیشنهادی را ارائه کردی؟ شفاف‌سازی و ارائه توضیحات نیازمند پژوهش‌های گسترده‌ای است. این پژوهش‌ها هم‌اکنون در حال انجام است و بر این باور هستم که ارائه چنین ویژگی به روبات‌ها باعث می‌شود تا مردم این سامانه‌های هوشمند را بهتر درک کرده و به هوش مصنوعی بیشتر از گذشته اعتماد کنند. این قابلیت تنها در ارتباط با پاسخ‌گویی ماشین‌ها به انسان‌ها نخواهد بود، به‌دلیل این‌که توضیح دادن در مورد انجام کاری به ما کمک خواهد کرد تا سامانه‌های هوشمند را مورد بررسی قرار دهیم و ایرادات آن‌ها را بر‌طرف کنیم. اصلاحاتی که به این شکل به‌یک سامانه وارد می‌شود به سامانه کمک خواهد کرد تا دستورات دریافتی را به‌عنوان منبعی برای یادگیری مورد استفاده قرار دهد. این رویکرد بخش اعظمی از همزیستی ما با سامانه‌های هوشمند در آینده را رقم خواهد زد.

• بر مبنای چه دیدگاهی تصور می‌کنید این سامانه‌های هوشمند با شتاب بیشتری به تکامل خواهند رسید؟ چرا در مدت پنجاه سال گذشته این چنین پژوهش‌هایی در حوزه هوش مصنوعی انجام نشده است؟
اگر دقت کنید، یک سامانه هوشمند برای آن‌که این قابلیت را در اختیار داشته باشد تا بداند یک اسمارت‌فون‌ چیست، یک فنجان قهوه چه شکلی است یا در نمونه عالی‌تر آیا انسانی که روبروی او قرار دارد در سلامت کامل به‌سر می‌برد یا خیر به دانش نیاز دارد. بخش اعظمی از پژوهش‌هایی که در گذشته انجام شده است در ارتباط با فراگیری و به‌دست آوردن این چنین دانشی بوده است. برای این منظور ما باید با سوال کردن از مردم، مراجعه به کتاب‌ها یا حتی وارد کردن دستی چنین اطلاعاتی به‌یک سامانه به جمع‌آوری داده‌ها می‌پرداختیم. اما در چند سال گذشته، تمامی این اطلاعات به‌شکل باورنکردنی دیجیتالی شده‌اند. این دیجیتالی شدن به‌گونه‌ای بوده است که من فکر می‌کنم جهان ما خود را به‌طور کامل روی بستر اینترنت پیاده‌سازی کرده است. همین موضوع باعث شده است تا سامانه‌های هوشمند به حجم گسترده‌ای از کلان‌داده‌ها دست پیدا کنند که به‌همان نسبت به‌قدرت پردازش بالایی برای تحلیل داده‌ها نیاز دارند. در نهایت آن‌ها مجبور هستند بعد از پردازش داده‌های به‌دست آمده، آن‌ها را درک کنند.

در‌نظر داریم تعامل ما با روبات‌ها به‌شکلی باشد که بتوانیم با قاطعیت به تصمیماتی که آن‌ها می‌گیرند اعتماد کنیم. این رویکرد در درازمدت به شما این توانایی را می‌دهد تا از ماشین‌ها سوال کنید: به چه دلیل این موضوع را مطرح کردید؟ بر مبنای چه استدلالی چنین پیشنهادی را ارائه کردی؟

در حال حاضر هنوز موفق نشده‌ایم یک راهکار عملیاتی مطلوب برای مدیریت این پیچیدگی‌ها پیاده‌سازی کنیم. اما حداقل از یک موضوع اطمینان داریم. ما اکنون اطلاعات مورد نیاز را در اختیار داریم. اکنون پرسش اصلی این است که چگونه می‌توانیم از این داده‌ها در جهت کسب دانش استفاده کنیم؟ چگونه باید از آن‌ها استفاده کنیم؟ چگونه باید آن‌ها را به نمایش درآوریم؟ نحوه توزیع داده‌ها و اطلاعات آماری آن‌ها چگونه خواهد بود؟ و در انتها، جواب‌های به‌دست آمده چگونه باید در کنار یکدیگر قرار گیرند؟‌ این درست همان جایی است که یادگیری عمیق و یادگیری عمیق تقویت شده (deep reinforcement learning) به میدان وارد می‌شوند. الگوریتم‌هایی که این توانایی را دارند تا ترجمه‌های خودکار و هوشمندی را انجام داده یا فوتبال بازی کنند. پیشرفت‌ها در ارتباط با مواردی که به آن‌ها اشاره کردم به این دلیل به‌وجود آمده است که موفق شده‌ایم داده‌ها را به‌شکل کارآمدی پردازش کنیم. داده‌هایی که به‌راحتی در اختیار ما قرار دارند.

• دستیاران شخصی هوشمند همچون سیری و الکسا یکی از بزرگ‌ترین پیشرفت‌های پنج سال اخیر بوده‌اند. این دستیاران شخصی به‌طور کامل از یادگیری ماشینی استفاده می‌کنند. کنجکاو هستم نظر شما را در ارتباط با تکامل این دستیاران شخصی در پنج سال آینده جویا شوم؟
شما از این موضوع اطلاع دارید که من به‌شخصه طرفدار الکسا هستم. یک عدد از این دستگاه‌ها را در خانه خودم دارم. نکته جالب توجه این است که هر روزه کارهایی که به‌‌واسطه این دستیار شخصی هوشمند می‌توانم انجام دهم بیشتر و بیشتر می‌شود. در ابتدای کار تنها این پرسش را مطرح می‌کردم که هوا چطور است؟ اما در مقطع فعلی الکسا به‌اندازه‌ای پیشرفت کرده است که در ارتباط با برنامه کاری و یادآوری قرار ملاقات‌های روزانه‌ای به‌من کمک می‌کند. به‌عبارت دقیق‌تر، الکسا به مرور زمان در حال یادگیری است. همین موضوع باعث شده است تا هر روز که با آن کار می‌کنم با قابلیت‌های جدیدتر آن آشنا شوم. اما هنوز هم یک‌سری کاستی‌ها وجود دارد. به‌طور مثال، زمانی که در حال ترک خانه هستم به الکسا می‌گویم الکسا، متوقف کن.
در این حالت پخش موسیقی متوقف می‌شود، به‌دلیل این‌که دیگر در منزل نیستم. اما زمانی‌که به الکسا می‌گویم در حال خروج از خانه هستم، الکسا درک نمی‌کند که باید پخش موسیقی را متوقف کند. اما به‌مرور زمان این دستیار صوتی این تکامل را به‌دست خواهد آورد تا با دستوراتی همچون الکسا در حال ترک خانه هستم و این به‌‌معنای آن است که باید به پخش موسیقی خاتمه دهد، آشنا شود. این مدل دستورات مفهومی اکنون موضوع اصلی تحقیق و پژوهش شرکت‌های بزرگ است و در آینده نزدیک به‌طور ملموس در دستیاران شخصی مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

• به‌عقیده شما زمانی به این نقطه خواهیم رسید که سوالاتی همچون چراغ خطر ماشینم روشن شده است، به‌نظر تو باید ماشین را به تعمیرگاه ببرم یا گوگل این شغل به‌من پیشنهاد شده است، قبولش کنم؟ را برای دستیاران شخصی مطرح کنیم و انتظار داشته باشیم آن‌ها پاسخ درستی را به‌ما ارائه کنند؟
به‌عقیده من ما به این نقطه خواهیم رسید. این مدل سوالات حالت تصمیم‌گیری دارند. دقیقا مشابه با طرح‌های متنوعی که در ارتباط با بیمه سلامت پیش روی شما قرار می‌گیرد و شما به‌طور دقیق نمی‌دانید کدامیک را باید انتخاب کنید. ( در حال حاضر پژوهش‌هایی در ارتباط با به‌کارگیری یادگیری ماشینی در ارتباط با قراردادهای متنوع بیمه سلامت در کشور ژاپن به‌صورت آزمایشی به اجرا در آمده است). در آینده این توانایی را خواهید داشت تا از الکسا درخواست کنید: «الکسا به قراردادهای بیمه سلامت نگاه کن»، «تمامی ماشین‌هایی که قادر به خرید آن‌ها هستم را فهرست‌بندی کن» و «مدرسه مناسب فرزند من را انتخاب کن». زمانی که صبح از خواب بیدار می‌شوید جواب تمامی این محاورهای خود را دریافت خواهید کرد.

بارزترین کارکردی که این سامانه‌ها خواهند داشت در ارتباط با بررسی مقالات علمی خواهد بود. هر ساله حجم قابل توجهی از پژوهش‌ها منتشر می‌شوند. این پژوهش‌ها در فضای آنلاین در اختیار ما قرار دارند. سامانه‌های هوشمند این توانایی را دارند تا به پژوهشگران در ارزیابی اطلاعات و اطلاعاتی که واقعا به آن‌ها نیاز دارند کمک کنند

در حال حاضر دستیاران شخصی به تمامی اطلاعاتی که در ارتباط با این درخواست‌ها و اخذ تصمیمات بر مبنای این اطلاعات به آن‌ها نیاز دارند، دسترسی دارند. همه این اطلاعات روی بستر اینترنت پیدا می‌شوند. اطلاعات مربوط به مدارس و همچنین امتیازهایی که از سوی مردم به مدارس داده شده است و همچنین وبلاگ‌هایی که در ارتباط با مدارس وجود دارند از جمله اطلاعاتی هستند که امروزه به راحتی در فضای اینترنت قابل مشاهده هستند. در نتیجه سامانه‌های هوشمند این توانایی را دارند تا ویژگی‌های مدارس مختلف را جمع‌آوری کرده، فاصله میان مدرسه تا خانه را مورد بررسی قرار داده و نقطه نظرات مردم را دریافت کنند. با پردازش این اطلاعات آن‌ها قادر هستند اولویت‌ها را بر مبنای گزینه‌هایی در اختیار شما قرار دهند. این سامانه‌ها قادر خواهند بود ضمن بررسی ویژگی‌ها از تجربیات گذشته خود نکاتی را یاد گرفته، تمامی اطلاعات را پردازش کرده و در ادامه بر مبنای سوالاتی که از سامانه هوشمند خواهید پرسید، نتیجه قابل قبول و مناسب را در اختیار شما قرار دهند. در حالی که این اطلاعات هم‌اکنون در اختیار ما قرار دارند اما به‌واسطه پراکندگی و ازیاد به‌ما اجازه نمی‌دهند به‌شکل مناسبی از آن‌ها استفاده کنیم. در چنین شرایطی است که سامانه‌های هوشمند به‌معنای واقعی کلمه به ما کمک می‌کنند. در انتها به این نکته توجه داشته باشید که این توانایی را خواهید داشت تا از سامانه‌های هوشمند در ارتباط با پیشنهاداتی که به شما ارائه کرده‌اند توضیحی را درخواست کنید. به‌طور مثال بر مبنای چه دیدگاهی این ماشین را به من پیشنهاد کردی؟ علاقه‌ای به کارخانه تولید کننده این ماشین ندارم. بدون شک در آینده نزدیک سامانه‌های هوشمند در زمینه اخذ تصمیمات کمک فراوانی به انسان‌ها خواهند کرد.

• این سامانه‌های هوشمند در کنار تصمیمات شخصی در چه کارهای دیگری به یاری انسان‌ها خواهند آمد؟
بارزترین کارکردی که این سامانه‌ها خواهند داشت در ارتباط با بررسی مقالات علمی خواهد بود. هر ساله حجم قابل توجهی از پژوهش‌ها منتشر می‌شوند. این پژوهش‌ها در فضای آنلاین در اختیار ما قرار دارند. سامانه‌های هوشمند این توانایی را دارند تا به پژوهشگران در ارزیابی اطلاعات و اطلاعاتی که واقعا به آن‌ها نیاز دارند کمک کنند. اما به این نکته توجه داشته باشید که سامانه‌های هوشمند در نهایت به اطلاعات آنلاین وابسته خواهند بود. بسیاری از مردم از اطلاعات متنی، تصویری، نمودارها و جدول‌هایی که به‌صورت آنلاین در اختیار آن‌ها قرار دارد برای پیشبرد کارهای خود استفاده می‌کنند. به‌طور مثال در حوزه یادگیری ماشینی شاخه‌ای در ارتباط با یادگیری فعال (active learning) قرار دارد. در این شاخه برای یکسری از فرآیندها تصاویر کافی وجود ندارد و در‌نتیجه ممکن است تمایل داشته باشید برای این فرآیندها تصاویری اضافه کنید. سامانه‌های هوشمند در آینده این توانایی را خواهند داشت تا کمبودهای این‌چنین را درک کرده، تمامی اطلاعات را بررسی کرده و در صورت نیاز داده‌های بیشتری را از ما درخواست کنند. به‌طور مثال یک دستیار هوشمند از پژوهشگران درخواست می‌کند: اگر برای من توضیح دهید که این سلول‌ها چگونه با این ماده شیمیایی برخورد می‌کنند، مدل مناسب‌تر و دقیق‌تری از نتیجه نهایی کار را ارائه خواهم کرد.

• بخشی از این تصویر ایده شما در ارتباط با نظریه همزیستی مستقل بود که در روبات Cobot آن‌را پیاده‌سازی کردید. این روبات در فضای دانشگاه کارنگی حرکت می‌کند و با استفاده از دوربین‌های تشخیص عمق، وای‌فای به‌حرکت خود ادامه می‌دهد. اما به‌واسطه آن‌که بازویی در اختیار ندارد در انجام بسیاری از کارهای ساده با مشکل روبرو می‌شود. اما شما آن‌ها را به‌گونه‌ای طراحی کرده‌اید که به‌خوبی درخواست کمک کنند.
بله این صحبت شما درست است. زمانی که آگاه شدم این روبات‌های مستقل با محدودیت‌هایی روبرو هستند به‌دنبال راهکار جدیدی بودم. این روبات‌ها قادر نیستند در‌ها را باز کنند یا تمامی زبان‌ها را متوجه شوند. این احتمال وجود دارد که این محدودیت‌ها به‌مرور زمان برطرف شوند، اما به‌عقیده من این کار ضرورتی ندارد. انسان‌ها نیز با محدودیت‌های مشابهی روبرو هستند. به‌طور مثال من با لهجه خاصی صحبت می‌کنم یا در انجام بازی اسکواش قادر به شکست دوست خودم نیستم. در نتیجه ضرورتی ندارد تا روبات‌ها برای همزیستی با انسان‌ها بدون عیب باشند. در واقع طراحی سامانه‌های هوشمندی که تشخیص دهند چه کارهایی را نمی‌توانند انجام دهند، چه موضوعاتی را نمی‌توانند درک کنند، چه موضوعاتی را نمی‌دانند و در این‌گونه موارد از انسان‌ها درخواست کمک کنند، یک مرحله رو به رشد بزرگ به‌شمار می‌رود. روبات‌های دانشگاه ما از انسان‌ها درخواست می‌کنند دکمه آسانسور را برای آن‌ها فشار دهند. درب‌ها را باز کنند یا بسته‌ای را درون سبد آن‌ها قرار دهند. این حالت دقیقا همان فرضیه‌ای است که آن‌را همزیستی مستقل نام نهاده‌ایم. روبات‌ها هر زمان قادر به انجام کارها نباشند یا موضوعی را درک نکنند از انسان‌هایی که در اطرافشان قرار دارند درخواست کمک می‌کنند. در این رویکرد جدید، سامانه‌های هوشمند برای انجام تعدادی از کارهای خود به‌ما نیاز دارند. زمانی که این چنین سامانه‌هایی فراگیر شوند، روش انجام یکسری کارها به‌شیوه پیچیده‌ای خواهد بود.

پژوهش‌هایی که هم اکنون در ارتباط با سامانه‌های خودمختار، روبات‌ها و ماشین‌های خودران انجام می‌دهیم، به همان نسبت مسئولیت ما را بیشتر می‌کند

سامانه‌ها به‌صورت بی‌سیم با یکدیگر ارتباط برقرار خواهند کرد و از داده‌هایی که در فضای ابری قرار دارند و از راه دور از سوی پژوهشگران مدیریت می‌شوند استفاده خواهند کرد. در چنین وضعیتی سامانه‌هایی هوشمندی خواهیم داشت که با بخش‌های دیگر همزیستی خواهند داشت. به‌طوری که با اطلاعاتی که روی بستر مجازی، روی سامانه‌های هوشمند دیگر، انسان‌های پیرامون و حتی انسان‌هایی که از آن‌ها دور هستند وجود دارد به تعامل خواهند پرداخت. هم‌اکنون مشکل ما این نیست که بتوانیم سامانه‌های هوشمند مستقل و محدود را طراحی کنیم. بلکه مشکل ما این است که در نظر داریم سامانه‌ای طراحی کنیم که تشخیص دهد چه‌چیزی را نمی‌داند یا چه‌زمانی به دانش بیشتری نیاز دارد. ما نیازمند طراحی سامانه‌ای هستیم که دقیقا بدانیم در چه شرایطی به کاری که انجام داده است نباید اطمینان کنیم. به‌نظر من، ضرورتی ندارد یک سامانه هوشمند جواب تمامی مسائل را داشته باشد. بلکه یک سامانه باید یاد بگیرد چگونه می‌تواند از منابعی که در اطرافش قرار دارند استفاده کند.

• سامانه‌های همزیستی چگونه این توانایی را خواهند داشت تا هوش مصنوعی را متحول سازند؟
به اعتقاد من سامانه‌های هوشمند در بعضی موارد به اطلاعاتی احتیاج دارند که از سوی کاربران ارائه نشده است. به‌طور مثال دستیاران هوشمند اگر بتوانند تشخیص دهند که در مورد موضوعی اطلاع دارند، تصمیمات بهتری را خواهند گرفت. این دیدگاه منحصر به‌فرد زمانی به‌واقعیت خواهد پیوست که هوش مصنوعی قادر به شناسایی کاستی‌های خود باشد. به‌طور مثال این توانایی را داشته باشد تا هتلی را شناسایی کند که به محل کنفرانس شما نزدیک است اما شما نمی‌توانید اتاق‌های آن‌را به‌صورت آنلاین رزرو کنید. دستیابی به این ویژگی یک پیش‌برد مهم در زمینه هوش‌مصنوعی به‌شمار می‌رود. در مقطع کنونی سرویس‌هایی همچون آبر، نقشه گوگل یا ویز می‌توانند بر مبنای مقصد مسیر پیشنهادی مناسبی را در اختیار شما قرار دهند. اما اگر این سامانه‌ها بعد از تشخیص مقصد سوالاتی همچون آیا عجله دارید؟ کوتاه‌ترین مسیر موجود را انتخاب کنم؟ آیا تمایل دارید مسیر طولانی شود تا مناظر اطراف را بهتر مشاهده کنید؟ را از شما بپرسند، چه اتفاقی رخ خواهد داد؟ به‌طور مثال اگر دستیار شخصی هوشمند اطلاع پیدا کند که به گل‌های ارکیده یا سبک هنری خاصی علاقه دارید، اوضاع به‌کلی متفاوت می‌شود. در چنین حالتی دستیار شخصی مسیر را کمی دورتر می‌کند تا در ازای آن از مقابل موزه مورد علاقه خود عبور کنید. در حال حاضر این قابلیت در اختیار ما قرار ندارد.

• در مقطع کنونی سامانه‌های هوشمند مهارت خاصی در شناسایی اجسام یا مسیریابی به دست آورده‌اند. چه عاملی مانع از آن شده است که به هوشمندی در مقیاس عمومی‌تر و کلی‌تر دست پیدا کنیم؟
هوش مصنوعی در ابعاد عمومی آن بسیار پیچیده است. راهکارهای کنونی همچون یادگیری عمیق این توانایی را ندارند تا در حوزه هوش مصنوعی عمومی به میدان وارد شوند. باید پژوهش‌های بیشتری در این زمینه انجام شود تا فرآیند انتقال یادگیری امکان‌پذیر باشد. به‌طور مثال چگونه می‌توانیم الگوریتمی را طراحی کنیم که با انجام کار خاصی موضوع دیگری را یاد بگیرد؟ بدون شک ما در بسیاری از حوزه‌های هوش مصنوعی هنوز هم دانش کافی در اختیار نداریم. به‌عبارت دقیق‌تر الگوریتم‌ها و روش‌هایی که مورد استفاده قرار می‌دهیم در ابتدای راه خود هستند و هنوز موفق نشده‌ایم تکنیکی برای تعمیم دانش، توضیح و توصیف آن‌ها ابداع کنیم. من بر این باور هستم که هوش مصنوعی عمومی در آینده بر مبنای ترکیب سامانه‌های تخصصی به‌کار خود ادامه خواهد داد. این سامانه‌های ترکیبی برای حل مسائل خاص در کنار یکدیگر مورد استفاده قرار خواهند گرفت. افرادی همچون مینسکی این چنین وضعیتی را مدت‌ها قبل پیش‌بینی کرده بودند. در حال حاضر هوش مصنوعی عمومی با مشکلات زیادی روبرو است اما به‌واسطه آن‌که حجم بسیار زیادی از داده‌ها در اختیار ما قرار دارد در آینده به‌یکی از هیجان‌برانگیزترین موضوعات تبدیل خواهد شد.

• عدم قطعیت در این حوزه شما را نگران نکرده است؟ تعدادی از کارشناسان بر این باور هستند که گذر هوش مصنوعی از هوش انسانی به‌معنای پایان بشریت خواهد بود.
من در این مورد خوش‌بین هستم. پژوهش‌هایی که هم اکنون در ارتباط با سامانه‌های خودمختار، روبات‌ها و ماشین‌های خودران انجام می‌دهیم، به همان نسبت مسئولیت ما را بیشتر می‌کند. باید به این نکته توجه داشته باشیم که فناوری همواره در مسیر پیشرفت قرار دارد. به این نکته توجه داشته باشید این ما انسان‌ها هستیم که فناوری مذکور را طراحی کرده‌ایم، دستانی از فضا این فناوری را برای ما آماده نکرده‌اند. در‌نتیجه هرگونه استفاده درست یا غلط از این فناوری بر عهده ما خواهد بود. به‌نظر من دانشمندان با دقت زیادی از فناوری‌ها استفاده می‌کنند و آن‌ها را مورد ارزیابی قرار می‌دهند. ما باید بیشتر روی آموزش به انسان‌ها متمرکز شویم. انسان‌ها زمانی که با یکدیگر آشنا می‌شوند، ارزش بیشتری برای یکدیگر قائل می‌شوند و در نتیجه به پیشرفت جامعه خود فکر می‌کنند. در نتیجه ضروری است که به علوم مختلف، زمین و طبیعت فکر کنیم. ما باید به مشکلاتی همچون فقر، درمان بیماری‌های سخت و موضوعات این چنینی فکر کنیم. مشکلات به‌اندازه‌ای زیاد هستند که هر کاربری با توسعه فناوری می‌تواند بخشی از مشکلات جامعه بشری را برطرف کند. به‌نظرم جنبه بشردوستانه هوش مصنوعی و سامانه‌های هوشمند یک‌بار دیگر انسان‌ها را در کنار یکدیگر جمع خواهد کرد. این همان موضوعی است که من را به آینده خوش‌بین کرده است.

مطلب‌های دیگر از همین نویسنده در سایت آینده‌نگری:


منبع: 159


بنیاد آینده‌نگری ایران



پنجشنبه ۹ فروردين ۱۴۰۳ - ۲۸ مارس ۲۰۲۴

تکنولوژی

+ چه تکنولوژی‌هایی باعث تحول دیجیتال در صنعت کشاورزی می‌شوند؟ -

+ ارتباط انقلاب صنعتی چهارم با تحول دیجیتال چیست؟ -

+ هوش مصنوعی در خدمت دموکراسی /

+ انقلاب صنعتی چهارم چیست و چگونه بر زندگی ما تاثیر می گذارد؟ فاطمه حسینی

+ یادگیری ماشین آنلاین چیست و چرا نقش مهمی در دنیای هوش مصنوعی دارد؟  حمیدرضا تائبی

+ خودیابی فرهنگی در جهان دیجیتال  فرهنگ امروز/ عیسی عبدی

+ انقلاب بزرگ فین‌تک‌ها در یک دهه آینده مترجم: مهسا قنبری

+ راهکار محققان برای مجهز شدن IoT به شبکه‌های عصبی بهینه  مهدی صنعت‌جو

+ ۱۰ شغلی که هوش مصنوعی تصاحب نخواهد کرد  مهدی صنعت‌جو

+ پیوند کامپیوتر و مغز انسان محسن آقاجانی

+ فناوری‌های نوظهور 

+ قدرت‌نمایی هوش مصنوعی در دنیای داروسازی حمیدرضا تائبی

+ تاثیر ابزارهای هوشمند بر کنترل شیوع بیماری‌های فراگیر 

+ فناوری تشخیص چهره در یک قدمی زندگی ما حمیدرضا تائبی

+ آیا تلفن هوشمند، بخشی از وجود ماست؟ 

+ انقلاب عاشقانه در زمانه تکنولوژی 

+ آیا تکنولوژی باعث خوشبختی بشر می‌شود؟ محمدحسین آشنا

+ آیا فناوری تشخیص چهره نگران کننده است؟  مهدی زارع سریزدی

+ روبات‌هایی که می‌بینند و از انسان می‌آموزند- مهدی صنعت‌جو

+ یک راهکار عالی برای آنکه بدانید اینترنت شما چه زمانی قطع شده است حمیدرضا تائبی

+ آیا ماشین‌ها ما را از کار برکنار خواهند کرد؟ حمیدرضا مازندرانی

+ پیامدهای نسل چهارم فناوری رسانه‌های اجتماعی  دکتر محمود سریع‌القلم

+ طبقه‌ای به نام علوم انسانی دیجیتال 

+ تکنولوژی و آینده جامعه 

+ گشايش اولین فروشگاه بدون فروشنده و صف توسط آمازون 

+ فناوری‌هایی که در سال ۲۰۱۸ رشد می‌کنند مهدی مطلبی

+ صوفیا، ربات شهروند تمایل به تشکیل خانواده دارد! 

+ روبات عصیانگر در شهر بی‌قانون؛ آغاز عصر وحشت حمیدرضا تائبی

+ اسکلت‌ پوشیدنی شنوا برای معلولین مهدی صنعت‌جو

+ سازمان ملل، هوش مصنوعی را زیر نظر می‌گیرد مهدی صنعت‌جو

+ عطش ساختن فردا  سید کامران باقری

+ کارخانه های آینده | کسب و کاری با فناوری چاپ سه بعدی 

+ تكنولوژى‌آموزشى‌ يا‌تكنولوژى‌يادگيرى 

+ با این لباس هوشمند گرم می‌شوید 

+ خطر هک‌شدن خودروهای هوشمند جدی است 

+ آیا هوش مصنوعی بزرگترین تهدید برای تمدن بشری است؟ مهدی صنعت‌جو

+ انسان یا محصول، نسل‌های آینده کدامند؟ حمیدرضا تائبی

+ این روبات 500 برابر سریع‌تر از انسان کار می‌کند حمید نیک‌روش

+ جلوگیری از تصادفات منجر به مرگ خودران‌ها با تصمیم‌گیری به سبک انسان حمید نیک‌روش

+ کدام شغل‌ها تا ۱۰ سال آینده نابود می‌شوند؟ حمیدرضا تائبی

+ از این پس هوش مصنوعی مصدومیت‌های ورزشکاران را پیش‌بینی می‌کند حمیدرضا تائبی

+ هوش مصنوعی خودسر!/ آیا ترس دانشمندان به واقعیت بدل می‌شود؟ 

+ آیا در نهایت ماشین ها میتوانند پیش داوری و تعصب داشته باشند؟ 

+ تجاری‌سازی فناوری رابط مغز و کامپیوتر 5 دستاورد مهم دارد 

+ این ربات خیلی راحت و سریع خودروی شما را پارک می کند! +تصاویر 

+ استفاده از ربات‌ها در صنعت بیمه 

+ پایان عصر نفت! بهزاد احمدی نیا

+ چاپ 3 بعدی استخوان مصنوعی 

+ تولید دست مصنوعی 15 دلاری 

+ انسان‌ها و هوش مصنوعی همزیستی مستقل را تجربه خواهند کرد حمیدرضا تائبی

+ روبات‌ها به یکدیگر مهارت‌های جدید را یاد می‌دهند حمید نیک‌روش

+ دختر یازده ساله در نشست سالانه سهامدارن مایکروسافت چه سوالی مطرح کرد؟ حمیدرضا تائبی

+ بیشتر از ۸۰ درصد مشاغل امروزی تا چند سال آینده از بین می‌روند! حمید نیک‌روش

+ انقلاب الکترونیک , یا چگونه قاره آسیا زباله دان جهان شد 

+ فناوری های تشخیص هویت. صالح سپهری‌فر

+ رانندگی در واقعیت افزوده فرانک فراهانی جم

+ با بمب الکترومغناطیسی آشنا شویم 

+ ساخت جوهر از آلودگی هوا! 

+ خانه‌ای که در باد می‌رقصد+تصاویر 

+ مرکز تخصصی بازی‌های رایانه‌ای به حوزه درمان و امنیت وارد می‌شود 

+ ویژگی‌های بایسته معلمان در بهبود فرآیند یاددهی-یادگیری مدارس هوشمند 

+ جهان در 150 سال آینده چگونه خواهد بود؟. 

+ آینده نگری در مدیران IT 

+ بازی پیامکی و محتوای آموزشی - سرگرمی برای آینده پژوهی وحید وحیدی مطلق

+ ماشین هایی هوشمند تر از انسان 

+ مجازی بودگی و قدرت «دولت موبایل» داود زارعیان

+ تکنولوژی های آینده چگونه خواهند بود؟ عرفان کسرایی

+ انقلاب صنعتی چهارم در راه است احمد علوی

+ بررسی رابطه ی بین سناریو های تکنولوژی با داستان های علمی- تخیلی با نگاهی به چرخه ی روبوت آسیموف و فضای سایبری گیبسون مریم اخوی

+ آیا حضور ربات‌ها را در زندگی‌مان خواهیم پذیرفت؟ جین ویکفیلد - بی‌بی‌سی

+ ﺗﻌﺎرض دو ﻧﮕﺮش در ﻓﻠﺴﻔﮥ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی و ﭘﮋواک آن در ﻓﻀﺎی ﻓﮑﺮی اﯾﺮان رهبر محمودزاده

+ روبات های پرستار در راه اند...مزایا ، معایب و خطرات صالح سپهری فر

+ سیر تحولی علم و تکنولوژي بعد از جنگ جهانی دوم الکساندر کینگ

+ ضرورت ارزیابی اخلاقی تکنولوژی های نوین ارتباطی وحیده علی پور

+ فیسبوک چگونه با استفاده از هوش مصنوعی تصاویر را برای نابینایان قابل درک می کند؟  مریم موسوی

+ چيني ها آيفون توليد مي کنند نه استيو جابز جوزف ناي

+ بهبود الگوی زندگی در مساله انرژی و تکنولوژی جلال نبهانی‌زاده

+ برای زندگی درکنار ربات ها آماده اید؟ شهرام یزدان پناه

+ دوران رباتی میترا بهاری

+ دسترسی ۵۰ درصدی کشورهای در حال توسعه به اینترنت باندپهن 

+ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺟﺮﻳﺲ ﻫﻨﺴﻮن اوﻣﺎﻧﺎروﻻ

+ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي در ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺟﺮﻳﺲ ﻫﻨﺴﻮن اوﻣﺎﻧﺎروﻻ

+ فناوری اطلاعات در سازمان ها و ادارات شهاب وهابزاده

+ جنگ‌‌‌ بر ‌‌پایه ‌‌فناوری ‌‌اطلاعات‌ فریبا فرهادیان‌

+ تأملی دوباره در مفهوم اطلاعات و دانش: با تأکید بر حوزۀ علم اطلاعات و دانش شناسی مریم صابری

+ فهم سواد اطلاعاتي Barbara Humes

+ فناوری اطلاعات در حال ایجاد تحولی انقلابی در محصولات است روشنگری مدیریت اینترنت اشیاء

+ سبقت کتابهای الکترونیکی از کتابهای چاپی تا ۲۰۱۸ 

+ انقلاب اینترنت اشیا در سال ۲۰۲۰ 

+ نقش فناوری اطلاعات در سازمان‌های امروزی 

+ نابرابری دیجیتالی 

+ آینده پژوهی و چالشهای صنعت نساجی  فاطمه رئيسي 1 ، احسان قرباني 2 ، محمد قانع، فاطمه معدني

+ فناوری نسل آینده مترجم: فرناز رجبی مهر

+ نسل جديد خانه‌هاي خورشيدي 

+ خانه‌هایی که از صاحبان‌شان باهوش‌ترند 

+ افزایش شدت حملات سایبری در دهه آینده 

+ هرآنچه که درباره اینترنت اشیا می‌دانیم  زومیت

+ سفری به دنیای آینده 

+ روبات به جای انسان مترجم : علیرضا سزاوار

+ نفی نگاه صرفا اقتصادی برای‌ طرح‌ریزی سیاست صنعتی کشور حمیدرضا رضایی



info.ayandeh@gmail.com
©ayandeh.com 1995