Iranian Futurist 
Iranian Futurist
Ayandeh-Negar
Welcome To Future

Tomorow is built today
در باره ما
تماس با ما
خبرهای علمی
احزاب مدرن
هنر و ادبیات
ستون آزاد
محیط زیست
حقوق بشر
اخبار روز
صفحه‌ی نخست
آرشیو
اندیشمندان آینده‌نگر
تاریخ از دیدگاه نو
انسان گلوبال
دموکراسی دیجیتال
دانش نو
اقتصاد فراصنعتی
آینده‌نگری و سیاست
تکنولوژی
از سایت‌های دیگر


نوستالژی زمان از دست رفته

اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:
Twitter Google Yahoo Delicious بالاترین دنباله

[04 Mar 2014]   [ دکتر شیرزاد کلهری ]


در بحث پیشین درباره ی زمان صحبت کوتاهی شد. آیا زمان از دست می رود و یا بدست میآید؟ مانند اینست که در روز تولد خود به این نکته بیندیشیم که آیا یکسال به عمرمان زیاد شده است و یا اینکه یکسال از عمرمان کم شده است. تا اوایل


1500 میلادی ساعتها با وزنه کار میکردند و یا اینکه خدمه هائی بودند که ساعتهای شنی را درست زمانی که شنی در حباب بالائی نبود میچرخاندند و به ساعت شنی جان تازه ای می بخشیدند. اولین ساعت شماته دار را گالیله ی بزرگوار طراحی کرد ولی هویگنس فرانسوی نه تنها آنرا ساخت بلکه فنر رقاصک ساعت را نیز برای اولین بار به ساعتها افزود. ساعت در زمانهای قدیم نه تنها در فلسفه بلکه در دین نیز تائیر داشت. مثلا کالوین که با تجمل دشمن بود تنها اجازه ی ساختن و داشتن ساعت را تحریم نکرد. بدانجهت ساعت سازی در سوئیس که کالوین در آن بود چنان رشدی یافت که تمامی جهان را مدتهای مدید وابسته ی خود کرد. ساعت رفته رفته عادی شد و آن زمانیکه ساعتها تزیینی بودند و تنها در خدمت ثروتمندان بودند دیگر داشت از میان می رفت. ولی برای اینکه امیال آنان نیز راضی شود دست به ساختن ساعتهای طلائی و یاقوتی و برلیانی زدند. ساعت از نشان دادن زمان لیز خورد و به تزیین تبدیل شد. حتی گردنبدهای ساعتی طلا به گردن عروسها آویزان شدند.


اما این یک گوشه ای از تاریخ ساعت بود و درست نیست بحث ما در همینجا خاتمه یابد. رقابت برای ساختن ساعتها که به تجارت بزرگی تبدیل شده بود کارخانه ی مغزی انگلیس ها را هم مانند آمریکائی ها بکار انداخت. آمریکائی ها ساختن ساعت را ماشینی کردند و بسرعت ساعتهای ارزان و دقیقی را به جهان عرضه کردند. سوئیسی ها به رقابت با آمریکائی دست زده و به ساختن ماشینی ساعت پرداختند. بهمراه داشتن ساعت بسیار عادی شد. ولی نه آنقدر عادی و حتی نه آنقدر دقیق تا زمانیکه ژاپنی ها ساعتهای دیجیتال را به جهان عرضه کردند. این ساعتها بسیار دقیق ولی در ابتدا گران و سپس بسیار ارزان در دسترس مردم قرار گرفت. این ساعتها خراب نمی شدند و تنها کاری که آنها لازم داشتند تعویض باطری بود که نفس جدیدی به جان این ساعتها می دمیدند. ولی این ساعتها تنها شماره ها را نشان میدادند. آن دایره ای که به دوازده قسمت تقسیم شده بود دیگر در این ساعتها نبود. این یک نوع نوستالژی ساعتهای قدیم را به ارمغان آورد. که آنهم بسرعت رفع شد. بالاخره بشر در طول تاریخ زندگی خود به چیزهائی دلبسته میشود که پس از گذر عمری به خاطره تبدیل شده، سپس به نوستالژی تبدیل می شوند. اکنون ساعتهائی را ما می بینیم که دارای تمامی عناصر ساعتهای پیشین هستند. بجز بخشی که به چشم دیده نمی شوند. یعنی موتوری که این ساعتها را بکار می اندازد و آنهم بخش دیجیتالی آن است. ما از این نوستالژی ها براحتی خلاص نخواهیم شد. و کسی هم بر آن نیست که آنها را از بین ببرد و یا آنرا طرد کند. ولی یک سئوال پیش می آید و آن اینکه آیا همین نوستالژی ساعت را جوانان ما هم خواهند داشت؟ نه! آنان هیچ احساسی آنچنانی که ما به ساعت داشتیم را ندارند و حتی احساس اینکه ساعت من دقیق تر از ساعت توست نیز در این جوانان نیست. ساعتهائی که اکنون در تلفنهای همراه است جهانی تنظیم می شوند و هیج ربطی به نوع تلفن هم ندارد. بنابراین چیزی که صدها سال برای بشر نوستالژی آفرین بود نیز بتدریج جا عوض می کنند. جوان کنونی نوستالژی تلفن همراه خود را هم ندارد چرا که هر روز جدیدترین مدل اش را می خواهد. چرا که نوع برنامه ها و بازی ها و سرعت انترنت و صدای زنگ و اندازه ی حافظه ی یک تلفن همراه یا یک کامپیوتر مهمتر از نوستالژی موبایلی است که باطریش در عرض دو روز تمام می شود و کامپیوترش سرعت دق آوری دارد. جوانان کنونی را نوستالژی نمی کشد. پیر و پاتالهائی مثل ما را نوستالژی میکشد. جوانان کنونی در این مورد سالم تر از ما هستند.


تا زمانیکه ما موجودات بسیار پیچیده ی کربنی هستیم بسیاری از آت آشغالهای آن در وجود ما آزار دهنده خواهد بود. از جمله همین نوستالژی! هر چند که باعث و بانی نوشته شدن برخی از بزرگترین رمانها همین نوستالژی است. ولی معیار سنجش این رمانها نیز عاری از وجود عنصر نوستالژیک در جان سنجشگر نیز نیست. آن کسی که این رمان را می سنجد نیز مملو از نوستالژی است. نویسنده ی رمانها از ته دل سنجشگرسخن گفته اند. ویکتور هوگو نوستالژی جهان فئودالیسم را عرضه می کند ولی استاندال برعکس از آن نوستالژی بدور است. در عرصه ی ادبیات ایرانی شاعر گرانمایه ی آذربایجانی تبار زنده یاد محمد حسین شهریار شعر حیدر بابایه سلام اش مملو از نوستالژی است. هر چند این شعر از نظر ادبیات آذربایجانی در آن بالا قرار گرفته است. ولی از نظر تحلیل اجتماعی و روانی بسیار نوستالژیک است. چرا که جهان مدرن با افکار و آداب و سنت های استاد شهریار نمی خواند. حتی اگر دقت کنیم شعر آرش سیاوش کسرائی هم از این مستثنی نیست. آرشی می خواهیم جان بر کف که تیری بیندازد و جانش را بدهد نا ما راضی باشیم و زندگی مان بهتر شود. این اندیشه بسیار فئودالی است ولی در عین حال اقناعی! چرا که وقتی عدالت نیست جان باید در کف نهاد. این انداختن جان به دور ترا قانع می کند که آزادی و عدالت بیشتر از جانت برایت ارزش دارد. این همان حالت اقناعی جریان است.


در مورد ساعت دیگر جانی لازم نیست که دور انداخته شود و یا بقولی ـ باز فئودالی تر ـ قربانی شود. بلکه این مسئله هم بسرعت حل می شود. همین الان که این سطور را می نویسم احتمال جنگ بین روسها و اوکراینی ها می رود. ناقوس نوستالژیک جنگهای قدیم به صدا در خواهد آمد و نسلی را به مرگ و نابودی خواهد کشاند. بدی تحولات اجتماعی تا کنونی در اینست که دولتی که سرکار است از این وحشت دارد که دولتی که پس از آن تشکیل خواهد شد حساب و کتابهای آنها را بهم بریزد و از آنان انتقام بگیرد. این انتقام گیری در تحولات اجتماعی جزو ذات بشر عقب افتاده شده است و درست مانند دفاع از نوستالژی عمل میکند. به جوانان آینده هر چقدر بگوئی که وطنت را دارند اشغال می کنند. خواهد خندید! چرا؟ برای اینکه برایش آفریقا همانقدر وطن است که آلاسکا! این مفاهیم کهنه تنها در کله ی پوک پوتینها و سیاستمداران بیمار جای دارد، نه در مغز بچه ای که هر روز می بیند که یک سیاهپوست همانقدر زبر و زرنگ و با هوش است که یک نژاد ژرمن!!! آلمانی! دیگر نمی توان جوانها را با این ترهات و خزعبلات انسان کربنی به کشتن داد و غرایز حیوانی را خواباند.


اگر سطح مساله را کمی پائین بیآوریم به این مثال مادرانمان بر میخوریم که هنوز هم میگویند که آنزمانی که گندم به آسیاب می بردیم و مرغ و خروس در حیاط مان بود، بسیار خوشبخت بودیم. ولی آنان نمی فهمند که آنزمان یک بیماری کوچک آدمی را بسرعت می کشت. یا یک روز می دیدند که دشمن دارد وارد خانه ی شان می شود بدون اینکه آنها خبر داشته باشند. این نوستالژی ناشی از فشار زندگی است نه آگاهی، نه دانش، و نه حتی سنجشی همه جانبه! اگر دولتمردان جهان بدانند که با کشتن مردم کار را بسیار بدتر میکنند و خودشان را بیشتر با خطر مواجه میکنند. حتما دموکراسی را علم میکردند که هم به سود خودشان بود و هم بقایشان را تضمین میکرد.


جهان کنونی جهان اخبار است. اوباما در کاخ سفید بلند میشود و می دود تا گردش خون بدنش را تنظیم کند و ما آنرا مستقیم میبینیم. در این جهان که تکنولژی به این حد ترقی کرده است. تمامی ورق ها رو می شوند. همه از همه چیز مطلع می شوند. از دزدی دولتمردان تا کلاهبرداری های بیکران رهبران ترکیه و لیبی و الجزایر و غیره. رهبران هنوز در جهان گذشته زندگی میکنند، اینها طرفدار ساعتهای شنی هستند نه جهان تکنولوژیک و مدرن کنونی. آنها در جهان دیگری هستند و جوانان در جهانی دیگر. آیا شما فکر میکنید ساعت شنی با سامسونگ و اپل و سونی میتواند برابری کند. اگر این می تواند برابری کند سیاستمداران نیز قادر خواهند بود به این جوانان پیروز شوند.


دیگر آنچیزهائی که برای ما محترم محسوب می شد برای جوان کنونی جک است. و این عقب گرد نیست. این یک پیشرفت است. بقول سپهری چشم ها را باید شست.رهبران کنونی نوستالژی ساختن کاخ های امپراتوری رم را دارند. نوستالژی ساعت، نوستالژی زمان هست.



www.kalhori.com

شیرزاد کلهری

 
shirzad@kalhori.com  

مطلب‌های دیگر از همین نویسنده در سایت آینده‌نگری:


منبع:


بنیاد آینده‌نگری ایران



جمعه ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ - ۲۹ مارس ۲۰۲۴

اندیشمندان آینده‌نگر

+ جعبه ابزاری برای پیشبینی تام استندیج

+ ملافات با اَبر فن آوری  دانیل فراکلین

+ مشاغل آینده تا افق ۲۰۳۰ --

+ دغدغه زندگي خوب دکتر شهیندخت خوارزمی

+ نگاهی به جنبش روسری­ سوزان یکی از همکارن سایت آینده نگر از ایران

+ فکر کردن به آینده، آینده نگری نیست! رضاش

+ آن سوی سرمایه‌داری و سوسیالیسم الوین تافلر

+ هندبوک آینده پژوهی و جمع آوری کمک مالی برای موسسه آینده پژوهی در واشنگتن دی سی وحید وحیدی مطلق

+ آیا دموکراسی آینده ای دارد؟ ترجمه ویکتور وحیدی

+ بیانیه ماموریت و هواداری اندیشکده آینده های سیاره ای https://www.apfi.us

+ نقد کتاب فراسوی دانش: چگونه فنآوری، عصر آگاهی را به پیش می برد  وحید وحیدی مطلق

+ آینده ممکن و مطلوب سال 2050 وحید وحیدی مطلق

+ عقب ماندگی اجتماعی ایرانیان، دلایل و مسائل فرنود حسنی

+ جنگ اوکراین و آینده مشترک ما وحید وحیدی مطلق

+ مدل سازی ریاضی آینده تمدنی به طور کلی و بویژه انسان شناسی پیش نگر‎‎ وحید وحیدی مطلق

+ مهارت‎ های آینده و ضروری که باید داشته باشیم 

+ مقدمه ای بر آینده نگری مهندسین مشاور

+ شناسایی و درک نیروهای کلیدی تعیین کننده در مسیر رویدادهای آینده وحید وحیدی مطلق

+ نقد کتاب هلال، ویلیام،2021 ، فراسوی دانش چگونه فنآوری، عصر آگاهی را پیش می برد. وحید وحیدی مطلق

+ حکایت گربه‌ و سوسیس و سازمان‌های نوآور فرنود حسنی

+ برای مراسم روز جهانی آینده رضا داوری اردکانی؛

+ انسان خردمندتر می‌شود، پوپولیست‌ها بازندۀ اصلی بحران کرونا خواهند بود ماتیاس هورکس

+ سیاست در هیچ جای جهان مبتنی بر علم نیست  رضا داوری اردکانی

+ جامعه شناس دنیای جدید 

+ تکنولوژی‌های نوین و سرنوشت بشر دکتر شهیندخت خوارزمی

+ آینده پژوهی چیست و آینده های متفاوت کدام اند؟ وحید وحیدی مطلق

+ تحلیل محتوا و آینده نگری 

+ نگاهی به سوداگری با تاریخ محمد امینی دکتر شیرزاد کلهری

+ غربت علوم انسانی شاه کلید توسعه نیافتگی. دکتر شهیندخت خوارزمی

+ ماهیت و میراث فکری «آلوین تافلر» در گفت‌وگو با دکتر شهیندخت خوارزمی دکتر شهیندخت خوارزمی

+ دانایی به مثابه قدرت .خرد آینده‌نگری 

+ زیرفشارهای تمدن جدید له نمی‌شویم: گفتگو با شهیندخت خوارزمی  شهیندخت خوارزمی

+ انقلاب چهارم و کار ما هرمز پوررستمی

+ خوارزمی: تافلر کمک می‌کند در دنیای پرخشونت مأیوس نشویم دکتر شهیندخت خوارزمی

+ فناوری راهی برای رهایی از جنسیت؟ مریم یوسفیان

+ آشتی دادن جامعه با آینده، رسالت اصلی آینده پژوهی دکتر محسن طاهري

+ چهارمین موج تغییر  علی اکبر جلالی

+ در جست‌وجوی یحیی-- پیشگفتاری از دکتر شهیندخت خوارزمی 

+ برنامه حزب مدرن و آینده نگر – بخش دوم احمد تقوائی

+ ⁠⁠⁠به بهانه ی قاعدگی دکتر محسن طاهری

+ مهم ترین مولفه های برنامه یک حزب سیاسی مدرن کدامند ؟  احمد تقوائی

+ علت‌های اجتماعیِ استبداد و فساد نازنین صالحی

+ سخنراني پروفسور شهرياري و دكتر شهين دخت خوارزمي 

+ ظهور جامعه پساصنعتی دانیل بل

+ زیرفشارهای تمدن جدید له نمی‌شویم 

+ خردِ پیشرفت و توسعه رضا داوری اردکانی

+ آینده پژوهی و دغدغه هایش دکتر طاهری دمنه

+ تافلر:نگاه تازه به آينده 

+ سرمایه‌گذاری 80 میلیون دلاری بیل گیتس برای ساخت شهر هوشمند حمید نیک‌روش

+ آینده پژوهی و انواع آینده محسن گرامی طیبی

+ کتاب آینده پژوهی، پارادایمی نوین در برنامه ریزی، با تاکید بر برنامه ریزی شهری و منطقه ای علی زارع میرک آباد

+ اجتماع علمی قدرتمند مهمترین نیاز آینده پزوهی در ایران است احد رضایان قیه باشی

+ ایرانی‌ها و فقدان وجدان آینده‌نگر اجتماعی احد رضایان قیه‌باشی

+ ديدگاه‌های سه گانه درباره محركهای آينده نگاری. حسن کریمی فرد

+ استانداردهاي سواد اطلاعاتي. دكتر عشرت زماني

+ آینده نگری استر اتژی فناوری اطلاعات. دکتر امین گلستانی

+ خرد آینده نگری 

+ آینده نگری, برترین مزیت انسانی عباس سید کریمی

+ روش پس نگری در آینده پژوهی دکتر محسن طاهری دمنه

+ جان نقّاد و چشم باز مردم رضا داوری اردکانی

+ واقعیت مجازی و آینده آموزش دکتر محسن طاهری دمنه

+ اقتصاد به مثابه قلب تپنده مریم یوسفیان

+ قدرت تکنیک؛ آینده هم منم رضا داوری اردکانی

+ میل ذاتی تجدد به زمان آینده رضا داوری اردکانی

+ درگاه تخصصی آینده 

+ نسل جدید با بی وزنی مواجه است/ پیاده راه شهر رشت با نگاه آینده پژوهی ساخته شده است 

+ اساتيد ارتباطات:دكتر علي اسدي /بنيادگذاري سنجش افكار در رسانه ملي  

+ در عید نوروز، آینده را هدیه دهید  Vahid Think Tank

+ بسترهای فراگیر شدن طراحی صنعتی در ایران بر پایه الگوهای الوین تافلر 

+ روش‌های پیش‌بینی فناوری.  اندیشکده وحید

+ تاریخ تکرار نمی شود. الوین تافلر

+ آینده کسب و کار در سال 2030 - کتاب صوتی فارسی وحید وحیدی مطلق

+ سندروم یخچال فرنود حسني

+ هفت سازمان آینده پژوه ایرانی در سال 2016 

+ آينده‌پژوهي برآيند پيش‌بيني‌ناپذيري محيط است گفت‌وگو با دکتر سعید خزایی آینده‌پژوه و مدرس دانشگاه

+ آينده پژوهي: از قابليت فردي تا اجتماعي ياورزاده محمدرضا,رضايي كلج فاطمه

+ مبانی نظری و مورد کاوی های مختلف و متنوع  

+ اخذ مدرک حرفه ای آینده پژوهی به صورت حضوری و غیر حضوری از معتبرترین سازمان بین المللی  

+ آزمون های اندیشه ورزی در جهان حسین کاشفی امیری

+ دمینگ و ما صلاح الدین همایون

+ روش آﯾﻨﺪه ﭘﮋوه ﺷﺪن  ﺳﻌﯿﺪ رﻫﻨﻤﺎ

+ نقش هنر در آینده پژوهی الهام سهامی

+ الوین تافلر را بهتر بشناسیم دکتر شهیندخت خوارزمی

+ آیند هنگاری ملی جانشین برنامه های توسعه پنج ساله در علم، فناوری و نوآوری امیر ناظمی

+ پیشگفتار شوک آینده دکتر شهیندخت خوارزمی

+ آینده پژوهی کلید تحول درنقش های توسعه محور و راهبردی مدیریت منابع انسانی دکتر سید اکبر نیلی پور

+ نشست اندیشه 

+ آیا فناوری‌های همگرا آینده را تضمین می‌کنند؟ دکترمحسن رنانی

+ جامعه ای می‌تواند بحران‌هارا پشت سر بگذارد که دو وزیر آینده نگر «آموزش و پرورش» و «ارتباطات» آنرا اداره می‌کنند/ امروز «دانایی» است که قدرت می‌آفریند. جامعه شناسی هنر

+ گزارش برگزاری نشست «تاملی در ایده‌های آینده‌نگرانه تافلر» در گروه افواج 

+ دانایی به مثابه قدرت عاطفه شمس

+ فهم جامعه به کمک ژورنالیسم/ آثار تافلر نوعی جامعه‌شناسی مترویی‌ست 

+ خانیکی: نگاه تافلر نگرانی از آینده را کم کرد 

+ ‍ خلاصه سخنرانی جدید وحیدی مطلق درباره آینده قدرت ایران مدرس بین المللی فدراسیون جهانی آینده‌پژوهی  وحیدی مطلق

+ «آینده نگری» مهارتی سودمند برای مدیران 

+ پیش‌بینی‌های درست و نادرست آلوین تافلر کدام‌ بودند؟ BBC

+ الوین تافلر،آینده‌پژوه و نویسنده سرشناس آمریکایی در سن ۸۸ «‌۸۷»سالگی در گذشت. BBC

+ آینده جهان ، آینده زنان « مجله زنان امروز » مریم یوسفیان

+ آن سوی سرمایه داری و سوسیالیسم الوین تاقلر

+ سیر تحول مطالعات و تحقیقات ارتباطات و توسعه درایران دکتر کاظم معتمد نژاد



info.ayandeh@gmail.com
©ayandeh.com 1995