گفت وگو با محمد درویش، عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور
اول فروردین در تقویم مناسبت های علمی به عنوان روز زمین نامگذاری شده است. هدف از نامگذاری روزی به نام زمین، سکونتگاه بزرگ بشر و موجودات زنده زمینی، این است که یادمان باشد ما انسان ها در قبال سیاره ای که در آن سکونت داریم مسئول هستیم و باید برای محافظت از آن تلاش کنیم. انقلاب صنعتی با تغییرات بزرگی در روند زندگی ما همراه بوده است که مهم ترین آن افزایش آلودگی های زیست محیطی است. بشر به هر نقطه ای که قدم می گذارد خواسته یا ناخواسته آنجا را آلوده می کند. به نظر شما علت یا منشأ اصلی آلودگی های زیست محیطی را کجا باید جستجو کرد؟
افزایش جمعیت و مصرف بی رویه از منابع طبیعی دو متهم اصلی تخریب محیط زیست هستند و این طور که پیش بینی می شود، نمی توان انتظار داشت زمین، آینده روشنی را پیش رو داشته باشد. در بسیاری از کشورها، هفته زمین مصادف است با نخستین روزهای بهاری و در این روز برای محافظت از زمین فعالیت هایی به شکل نمادین اجرا و جشن هایی برگزار می شود. به بهانه این که در آستانه روز زمین قرار داریم، با مهندس محمد درویش، عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع در این باره گفت وگو کرده ایم که در ادامه می خوانید.
چرا اول فروردین به عنوان روز زمین نامگذاری شده است؟
پیشنهاد انتخاب روزی به نام زمین نخستین بار سال ۱۹۶۹، از سوی یک آمریکایی به نام جان مک کانل مطرح شد. در اجلاسی که در یونسکو برگزار شد این پیشنهاد مطرح شد و مورد توجه سازمان ملل قرار گرفت. آقای یوتانت، دبیرکل وقت سازمان ملل متحد نیز از این پیشنهاد استقبال کرد، پرچمی به عنوان پرچم روز زمین رونمایی شد و عکس مشهور کره زمین که به وسیله سفینه آپولو گرفته شده، روی این پرچم حک شده بود. ۴۴ سال از آن تاریخ می گذرد. جان مک کانل خودش متولد بیست و یکم مارس ۱۹۱۵ بود و پیشنهاد کرده بود بیست و یکم مارس که در نیمکره شمالی نخستین روز بهار است به عنوان روز جهانی زمین نامگذاری شود که مصادف با نوروز ایرانی ها بود و مناسبت خوبی بود و جا داشت ایران هم از این پیشنهاد استقبال کند، اما این پیشنهاد به دلایل مختلفی که مشخص نیست خیلی جدی گرفته نشد.
یعنی از آن سال دیگر این روز به عنوان روز زمین در نظر گرفته نشد؟
یک سال بعد از سوی یک سناتور آمریکایی به نام گیلورد نیلسون پیشنهاد دیگری مطرح شد. این پیشنهاد به این معنی نبود که روز جهانی زمین جایگزین شود بلکه نیلسون از آمریکایی ها خواسته بود بیست و دوم آوریل که مصادف با دوم اردیبهشت است به نشانه اعتراض به تهدید های زیست محیطی که در کمین زمین بود، دور هم جمع شده و به این شکل، نارضایتی خود را نسبت به افزایش نگران کننده آلودگی های زیست محیطی، بویژه پس از جنگ ویتنام، اعلام کنند.
بیست و دوم آوریل آن سال، بیش از ۲۰ میلیون نفر به خیابان ها ریختند و هنوز پس از گذشت ۴۳ سال این گردهمایی یکی از بزرگ ترین اجتماعاتی است که با هدف حمایت از محیط زیست در سطح دنیا تشکیل شده است و از آن به بعد ما هنوز نتوانسته ایم ۲۰ میلیون نفر را به بهانه یک موضوع محیط زیستی دور هم جمع کنیم. پیشنهاد
گیلورد نیلسون تا سال ۱۹۹۰ فقط در سطح آمریکا مورد توجه قرار می گرفت و هر سال به علت حضور ۲۰ میلیونی مردم در این گردهمایی مراسمی برگزار می شد تا سرانجام این روز در سال ۱۹۹۰ به عنوان روز زمین انتخاب شد و مورد تائید سازمان ملل قرار گرفت. در بیش از ۷۰ کشور دنیا به بهانه روز زمین در این روز آیین هایی برگزار می شود. در برخی کشورها این آیین ها بیش از یک هفته ادامه دارد. البته این روز در تقویم این کشورها به عنوان روز زمین پاک نامگذاری شده است، اما در تقوم علمی روز اول فروردین روز زمین نامگذاری شده است.
در بیشتر کشورها این روز با نام روز زمین پاک به روز بیست و دوم آوریل منتقل شده است، اما در برخی کشورها در اول فروردین به بهانه روز زمین آیین هایی برگزار می شود. البته هدف نیلسون این نبود که روز زمین پاک جایگزین روز زمین شود، اما برخلاف خواسته جان مک کانلی این روز کم کم به دست فراموشی سپرده شد و روز زمین پاک به نوعی جایگزین این روز شد، اما علت آن هنوز ناشناخته است. جان مک کانلی بنیانگذار این روز، حدود چند ماه پیش از دنیا رفت و روز زمین سال آینده نخستین سالی است که بدون حضور مک کانلی برگزار می شود و برای نخستین بار است که در این روز پیام تبریکی از او دریافت نمی کنیم.
مهم ترین تهدید هایی که این روزها زمین با آنها مواجه شده چیست و ما به عنوان گروه بزرگی از ساکنان زمینی در قبال سکونتگاهمان چه وظیفه ای داریم؟
مهم ترین تهدیدی که زمین را با خطر پسرفت مواجه کرده، تغییرات اقلیمی است. علاوه بر این موضوع گرمایش جهانی هم مهم ترین خطری است که در کمین زمین است و از موجوداتی که در عرض های جغرافیایی کمتر از ۶۰ درجه شمالی و جنوبی اقامت دارند، امکان زندگی را می گیرد. در این بخش از کره زمین، میزان اندوخته منابع آب بشدت در حال کاهش است و عکس این ماجرا در مناطق بالاتر از عرض های جغرافیایی ۶۰ درجه هم اتفاق می افتد. بسیاری از مناطقی که شاید میلیون ها سال زیر توده های عظیمی از یخ قرار داشت، اکنون از زیر یخ بیرون آمده و در سه سال گذشته بیشترین سرمایه گذاری در این مناطق بوده است.
معادن بسیاری در این مناطق کشف شده و هجوم جمعیت به عرض های بالای جغرافیایی در تعادل اکولوژیکی زمین اختلال ایجاد کرده است. در نتیجه بسیاری از گونه های جانوری و گیاهی در معرض خطر انقراض قرار گرفته اند. مسیرها و زمان های مهاجرت هم بشدت دچار تنش شده است و بسیاری از گونه های گیاهی که در سرما گرده افشانی می کردند با مشکلات بسیار زیادی مواجه شده اند که امکان زندگی و حیات را از آنها سلب کرده است. شیوع بیماری های ناشی از تغییرات محسوس آب و هوایی نیز مزید بر علت شده است. خشک شدن تالاب ها و دریاچه ها از دیگر پیامدهای خطرناک این پدیده است. این پیامدها، کارمایه ها و انرژی های طبیعی در زمین را با تهدید مواجه کرده است.
در این شرایط آیا می توان آینده روشنی را برای زمین پیش بینی کرد؟
اگر با مشکل تشدید کاهش تنوع زیستی مواجه هستیم، بخشی از آن به خشک شدن زیستگاه ها و کاهش پوشش گیاهی و افزایش شکار بی رویه مربوط می شود. بخشی از آن نیز ناشی از تغییرات اقلیم است که موجب شده ذخیره ژنتیک کره زمین کاهش پیدا کند. افت سطح آب های زیر زمینی، نشست زمین، تشدید بیابان زایی، افزایش جمعیت و بدهکاری اکولوژیکی از دیگر مشکلاتی است که در آینده ای نزدیک، زمین با آن روبه رو می شود. به این ترتیب باید بیش از پیش به فکر زمین و نجات آن باشیم.
Twitter
Google
Yahoo
Delicious
بالاترین
دنباله
نسخه‌ی چاپی
ارسال اين مطلب به دوستان