خانه های دوستدار محیط زیست از رویا تا واقعیت
اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:
[02 Oct 2010]
[ مریم چهاربالش]
خانه سبز به خانه ای اطلاق می شود که استفاده از انرژی های تجدیدپذیر در آن اولویت دارد
ابر و باد و مه و خورشید و فلک در کارند تا....این یادگار استاد سخن، سعدی شیراز است که از دل قرون گذر کرده و به دست ما به امانت رسیده است؛ اما اگر از پس واژه ها بگذریم و عمیق تر شویم در این چند واژه می توان دنیایی از انرژی یافت؛ هم به معنای معنوی آن و هم به معنای مادی که بیانگر توان نهفته در کائنات است.
«باد» انرژی سرشاری که می تواند ۱۵برابر انرژی موردنیاز بشر را تامین کند؛ خورشید منبع سرشاری که بنا به اعلام سازمان انرژی های کهکشانی ۶ هزار برابر نیاز انسان امروزی را می تواند پاسخ بگوید و آب سرچشمه روانی که بنا به کلام الهی سرچشمه حیات است و رویاننده تمدن های بشری.
از آن سوی فقط کافی است بدانیم با احتساب نرخ مصرف امروزی دنیا فقط ۱۵۰۰۰روز دیگر باقی مانده است تا نفت به پایان برسد؛ فقط ۱۵۰۰۰روز!
● خانه سبز چیست؟
شاید تنها تصویری که ما از انرژی های تجدیدشونده داریم، توربین های بادی منجیل است که در کنار سد سپیدرود به برکت باد منطقه در حال گردش است؛ اما براستی واقعیت دنیا چیست؟ ما کجاییم و اصلاً خانه سبز چیست؟
احمد فضلی کارشناس ارشد انرژی و استاد دانشگاه در گفتگو با جام جم به واکاوی این نکات پرداخته است.
او ابتدا مفهوم خانه سبز را تبیین می کند و می گوید: خانه سبز به خانه ای اطلاق می شود که استفاده از انرژی های تجدیدپذیر در آن اولویت دارد، البته این به معنای حذف مطلق انرژی های فسیلی نیست، بلکه در این خانه ها ترکیبی از انرژی های تجدیدشونده و غیرتجدیدشونده با اولویت انرژی های تجدیدشونده به کار گرفته می شود.
● ترکیه، آلمان و سوئد مهد خانه های دوست دار محیط زیست
برای ما ایرانیان مفهوم خانه سبز، استفاده از انرژی های تجدیدشونده و نصب کلکتورهای خورشیدی مبهم است؛ اما تجربه دنیا در این ارتباط چه می گوید. فضلی در همین ارتباط تاکید می کند: اگر بخواهیم تجربه دنیا را نگاه کنیم، در بسیاری از کشورها انرژی های تجدیدشونده بویژه انرژی خورشیدی وارد سبد تامین انرژی کشورها شده است.
در همین ارتباط وی از کشورهای منطقه آغاز می کند و می گوید: ما با ترکیه همسایه ایم، اما با تجربه ای کاملاً متفاوت؛ چرا که هم اکنون در ترکیه بین ۴۰ـ۳۰ درصد از منابع انرژی ساختمان ها با انرژی خورشیدی تامین می شود. نصب کلکتورهای جذب انرژی خورشیدی همان قدر در ترکیه مرسوم است که هر یک از ما ایرانیان در بالای پشت بام ها یا بالکن های مان کولر آبی داریم. به سبب همین فراگیری، هم اکنون متخصصان این رشته در ترکیه کاملاً تربیت شده اند و حتی اگر برای خانه ای مشکلی ایجاد شود این افراد به راحتی در دسترس هستند، مثل تعمیرکاران کولر برای ما.
وی با عارضه یابی همین نکته در کشور خودمان می گوید: ما مشکلات زیادی برای ترویج بهره گیری از انرژی های سبز و تجدیدشونده در ایران داریم. یک مشکل مهم نبود یا کمبود متخصصان و تکنیسین ها در این حوزه است. به عنوان نمونه در برخی مناطق خراسان برای حمام های عمومی آبگرمکن خورشیدی نصب شده است که متاسفانه متخصصان لازم در منطقه حضور ندارند و به محض بروز هر گونه مشکلی افراد بومی مجبورند به مناطق بزرگ شهری مراجعه کنند.
● رقم کمتر از یک درصدی انرژی های سبز در ایران
دنیای آینده بی تردید دنیای انرژی های تجدیدشونده است، این تنها یک موضوع اقتصادی نیست؛ بلکه مساله ای محیط زیستی است. انرژی های فسیلی دارای آلایندگی بالا هستند، ضمن این که به عنوان میراث ملی نسل های متمادی باید باقی بمانند، این در حالی است که در دو سده گذشته و در فرآیند صنعتی شدن دنیا بخش مهمی از این انرژی ها با تبدیل شدن به انواع کالاهای مصرفی به تاراج رفته است.
با تلاش هایی که در یک دهه گذشته صورت گرفته است انرژی های سبز سهمی بالغ بر ۲۵درصد را در تامین سبد انرژی های دنیا تقبل کرده اند. هم اکنون مهم ترین منبع تامین انرژی های پایدار و سبز خورشید است و جالب اینجاست که کشورهای اروپایی و به ویژه منطقه اسکاندیناوی که سهم زیادی از خورشید ندارند بیشترین بهره را از آن دارند.
اما در این میان، علیرغم تمام پتانسیل هایی که در کشور ما وجود دارد، سهم ما از این همه توانمندی چیست؟ فضلی در همین ارتباط می گوید: متاسفانه کاربرد انرژی های سبز بویژه در بخش خانگی در ایران موفقیت زیادی نداشته است.
هر قدر ساختمان های ما بیشتر به سمت استفاده از انرژی های سبز حرکت کنند، به همان نسبت از میزان مخاطرات کاسته می شود، به سبب این که اصلا مخزن تولید انرژی خورشیدی در درون فضای منزل قرار ندارد
کارشناس ارشد سازمان بهینه سازی سوخت تاکید می کند: باتوجه به شرایط موجود می توان گفت که سهم انرژی های پاک و انرژی خورشیدی در سبد انرژی کشور بیش از یک درصد نیست. وی یکی از دلایل این امر را مساله اقتصادی عنوان کرده و می گوید: در بخش سرمایه گذاری، به کارگیری انرژی های سبز هزینه های سنگین می خواهد و طبیعی است که در بخش ساختمان مردم نمی توانند این هزینه ها را تامین کنند و البته در خیلی موارد برای آنها اقتصادی نیست. به عنوان نمونه وقتی مردم می دانند که با قبض های گاز چند هزارتومانی می توانند انرژی موردنیاز خود را تامین کنند، خب طبیعی است که به سراغ آبگرمکن خورشیدی نمی روند.
فضلی در ارتباط با حمایت های دولت در این زمینه می گوید: در حال حاضر سیاست ما این است که حداقل تامین آب گرم منازل را به بخش خورشیدی منتقل کنیم، اگر بتوانیم همین هدف را محقق کنیم، کمک زیادی به ترویج استفاده از سوخت های پایدار و سبز کرده ایم. به همین منظور با چند تولیدکننده مهم کشور قرارداد بسته ایم و دولت بابت تولید آبگرمکن های خورشیدی به این تولیدکنندگان یارانه پرداخت می کند. به این ترتیب مصرف کنندگان می توانند آبگرمکنی را که بیش از یک میلیون و دویست هزار تومان هزینه برمی دارد تقریباً با نصف قیمت تهیه کنند.
وی با ابراز امیدواری نسبت به استقبال تولیدکنندگان از تولید آبگرمکن خورشیدی می افزاید: هم اکنون تولیدکنندگان مهمی در کشور در حال تولید آبگرمکن خورشیدی هستند که البته به همه یارانه تعلق نمی گیرد و فقط تعدادی از آنها جهت دریافت یارانه طرف قرارداد دولت هستند، اما همین گسترش تولیدکنندگان نشان از آن دارد که استقبال مردم از این فناوری در حال افزایش است. فضلی که خود در بخش تدریس و آموزش انرژی دارای تخصص است و به نوعی طراح این دوره در دانشگاه محسوب می شود، مشکل دیگر را نبود فرهنگ مرتبط با انرژی های پایدار عنوان می کند و می گوید: به لحاظ فرهنگی مردم ما هنوز به این باور نرسیده اند که انرژی خورشیدی می تواند بخش مهمی از نیازمندی های آنها بویژه در بخش آب گرم را تامین کند. حل این مشکل نیازمند فرهنگ سازی است. رسانه ها، صداوسیما، مطبوعات و سازمان ها باید در این ارتباط فرهنگ سازی کنند. مثلا اگر مردم مطلع باشند که آبگرمکن خورشیدی براحتی می تواند دمای بین ۶۰ ـ۵۰ درجه سانتی گراد آب گرم را تامین کند طبیعی است که از آن استقبال می کنند.
وی می گوید: هم اکنون حدود ۴۰ درصد از انرژی کشور در بخش خانگی مورد استفاده قرار می گیرد، به عبارت بهتر میزان مصرف انرژی در بخش ساختمان در کشور ما ۸ برابر متوسط مناطق سردسیر جهان است، اما از آن سوی آسایش کافی نیز برای شهروندان تامین نمی شود. به عنوان نمونه همه ساله شاهدیم که به واسطه انتشار گاز CO تعدادی از شهروندان جان خود را از دست می دهند.
● خانه های ایمن با خانه های سبز
همان گونه که این کارشناس ارشد انرژی اشاره کرد، همه ساله تعدادی از شهروندان به سبب انتشار گازهای سمی جان خود را از دست می دهند. از جمله کارشناسان معتقدند شومینه که در سال های اخیر بشدت در خانه سازی ها گسترش پیدا کرده است، یکی از شیوه های گرمایش غیرایمن و در عین حال پرمصرف است که تعداد زیادی از شهروندان را نیز به کام مرگ می کشد؛ اما وضعیت انرژی های سبز در این ارتباط چگونه است؟
فضلی در این ارتباط به خبرنگار جام جم می گوید: خوشبختانه می توان گفت که هر قدر ساختمان های ما بیشتر به سمت استفاده از انرژی های سبز حرکت کنند، به همان نسبت از میزان مخاطرات کاسته می شود، به سبب این که اصلامخزن تولید انرژی خورشیدی در درون فضای منزل قرار ندارد که منجر به وارد کردن خسارت جانی یا مالی به افراد بشود.
● گسترش خانه های سبز نیازمند تغییر فناوری
یکی دیگر از موضوعاتی که در این گفتگو مورد بحث قرار گرفت، لزوم تغییر فناوری ساخت خانه ها با هدف حرکت به سمت خانه های سبز بود. فضلی در این باره می گوید: هم اکنون فناوری ساخت خانه های ما قدیمی است که خود منشأ آلایندگی محسوب می شوند.
به عنوان نمونه سیستم کوره های قدیمی یا کارخانه های تولید سیمان خودشان به دلیل نوع فناوری هایی که به کار گرفته اند آلاینده هستند و ضمن آلایندگی بالا کیفیت لازم را هم ندارند؛ به همین دلیل طول عمر ساختمان های ما نصف طول عمر استاندارد است.
مطلب‌های دیگر از همین نویسنده در سایت آینده‌نگری:
Twitter
Google
Yahoo
Delicious
بالاترین
دنباله
نسخه‌ی چاپی
ارسال اين مطلب به دوستان