يكي از مهمترين جنبه‌هاي كاربردي آينده‌پژوهي ترسيم آينده‌هاي فردي است. به بياني ديگر يكي از اهداف يادگيري و تدريس دانش يا هنر آينده‌پژوهي اين است كه دست كم بتوانيم براي آينده يا به تعبير بهتر آينده‌هاي خود برنا‌مه‌يزي كنيم. اگر آينده‌پژوهي در ساده‌ترين و كم‌ترين سطح قادر نباشد آينده‌هاي فردي را ترسيم نمايد، پس به چه دردي مي‌خورد؟
تاكون راه‌حل‌ها و روش‌هاي گوناگوني براي ترسيم آينده‌هاي فردي ارايه شده است و اين تنها به آينده‌پژوهان اختصاص ندارد، از كارشناسان فعال در حوزه‌ي مديريت گرفته تا اقتصاددانان و حتا كساني كه براي امتحانات سراسري و كنكورهاي دانشگاه‌ها برنامه‌ريزي مي‌كنند وارد اين عرصه شده‌اند و نسخه‌هاي گوناگون و در مواقعي سردرگم كننده‌اي را تجويز كرده‌اند.
اما رهيافت آينده‌پژوهي براي برنامه‌ريزي جهت آينده‌هاي فردي چيست؟ دانش آينده‌پژوهي به شما مي‌آموزد كه براي اين كار كافي است سه گام ساده‌ي زير را به اين ترتيب برداريد:
1. چارچوبي از اطلاعات مربوط به زندگي خودتان تهيه كنيد؛
2. از روي اين چارچوب اطلاعاتي سناريوهاي آينده‌ي خود را كشف و تدوين كنيد؛
3. از روي اين سناريوها، يك چشم‌انداز تدوين كنيد و سپس راهبردها و طرح‌هاي اقدام براي آينده‌ي خود را تدوين كنيد.
اگر اين سه گام را به شكل خلاصه‌ي زير بياموزيد و به اصطلاح آن را ملكه‌ي ذهن خودتان نماييد، مي‌توانيد آن را هميشه براي هر فعاليت آينده‌نگاري به عنوان روشي ثابت به كار ببريد:
1. گردآوري اطلاعات
2. تدوين سناريوها
3. تدوين چشم‌انداز، راهبرد و طرح اقدام
البته افزون بر اين‌نكات بايد به واقعيت‌هاي ديگري نيز توجه داشته باشيد. از جمله اين كه در كنار سناريوهايي كه تدوين مي‌كنيد، حتماً يك سناريو را در قالب يك شگفتي‌ساز ترسيم كنيد. سناريوي شگفتي ساز سناريويي است كه فراتر از روال عادي كه براي پيمودن مسير آينده در نظر گرفته‌ايد، خواهد بود. بهتر است در سناريوي شگفتي‌ساز بدترين و دشوارترين حالت را براي خود در نظر بگيريد، زيرا اگر خود را براي بدترين حالت آماده كرده باشيد، در صورت رويارويي با حالت‌هايي كه از شدت كمتري برخوردارند، به جاي ناراحتي احساسي از رضايت به شما دست خواهد داد و دور انديشي خود را تحسين خواهيد كرد.
حال به اين پرسش مي‌رسيم كه سه گام ياد شده را چگونه بايد برداريم؟ براي پاسخ به اين پرسش و در همان حال حفظ انسجام ذهني شما تنها عناوين مراحل هر يك از سه گام ياد شده را بر مي‌شمارم و از ارايه‌ي توضيح بيشتر خود داري مي‌كنم.
1. تهيه‌ي چارچوب اطلاعات زندگي:
1-1. مراحل زندگي خود را تعيين كنيد؛
1-2. حوزه‌هاي زندگي فردي و چيزهايي را كه به شما انگيزه مي‌دهند، تعيين كنيد؛
1-3. رويدادهايي را كه تاكنون در زندگي شما اتفاق افتاده‌اند، بر شماريد؛
1-4. اهداف و چيزهايي كه براي شما ارزش دارند را معين كنيد.
2. كشف و تدوين سناريوها:
2-1. مجموعه‌اي از سناريوهاي گوناگون را تهيه كنيد؛
2-2. چيزهايي را كه تاكنون گمان مي‌كرديد به شما انگيزه مي‌دهند، بيازماييد؛
2-3. چهار سناريو تهيه كنيد كه يكي از آنها يك شگفتي‌ساز (يا مجموعه‌اي از شگفتي‌سازها) باشد.
3. تدوين چشم‌انداز، راهبرد و طرح اقدام
3-1. براي مرحله‌ي بعدي زندگي خود چشم‌اندازي را ترسيم كنيد؛
3-2. راهبردها (چگونگي رسيدن به چشم‌انداز) را معين كنيد؛
3-3. طرح‌هاي اقدام (نوع فعاليت و زمانبندي) را طراحي كنيد؛
3-4. طرح‌هاي احتياطي را (براي شگفتي‌سازها) در نظر بگيريد.
آنچه در اين مختصر ارايه شد، تنها سر نخ‌ها يا راهنماهاي اصلي و نشانه‌هاي كليدي براي حركت صحيح شما در مسير زندگي فردي رو به سوي آينده بود. پشتكار، تصميم‌گيري قاطع، خستگي‌ناپذيري، تلاش پيگير و اميد به رسيدن به آينده‌ي مرجح از ديگر عواملي هستند كه كوله‌بارهاي ضروري شما در اين مسير به شمار مي‌آيند. اين كوله‌بارها را حتماً به همراه داشته باشيد و تا رسيدن به مقصد، هرگز آنها را بر زمين نگذاريد. موفق باشيد.
Twitter
Google
Yahoo
Delicious
بالاترین
دنباله
نسخه‌ی چاپی
ارسال اين مطلب به دوستان