[
12 Apr 2004 ] [
جان ايوانكو - ترجمه زينب همتي ] [
محیط زیست ]
اكوتوريسم بهره برداري جديدي است كه ممكن است بتواند سود بيشتري از انواع محصولات اصلي يك جنگل شاخه زاد براي ساكنين محلي و همچنين دولت فراهم آورد. تجربه در كشورهاي در حال توسعه نشان داده است كه اكوتوريسم ممكن است بتواند بخش مهمي از يك برنامه اقتصادي كلان و پايدار در منطقه باشد. علاوه بر اين اكوتوريسم انگيزه قدرتمند و جديدي است كه توانسته محل هاي طبيعي باجذبه توريستي را در مناطق مختلفي از جهان حفظ كند و از اين رو بدل به وسيله اي براي حفاظت از منابع طبيعي شده است. از اين رو حفاظت از منابع طبيعي در مناطقي كه چنين ارزش هايي براي مردم روشن شده باشد به شكل دوجانبه اي صورت مي پذيرد. به همين خاطر يافتن منافع اقتصادي روشن و قابل اتكا مربوط به اكوسيستم هاي طبيعي امري جدي و نيازمند توجه مخصوص است.
در يك دنياي ايده آل، توريسم پايدار به بهاي طبيعت افزوده و از توسعه صنايعي كه باعث ورود گازهاي گلخانه اي به هوا مي شوند جلوگيري مي كند. متأسفانه رفتن به فرودگاه و انجام مسافرت با هواپيما، مي تواند راه شما را به اين گونه مشكلات باز كند.
به طور متوسط، به ازاي هر مايل مسافرت هوايي، قريب به يك پوند گاز گلخانه اي دي اكسيد كربن به اتمسفر اضافه مي شود. تاكنون گزينه استفاده از سوخت هاي غيرفسيلي بيشتر يك انتخاب واقع گرايانه بوده است اما شايد پروژه ناسودآور «درختاني براي آينده» بتواند تاثيرات منفي انسان بر روي محيط زيست را جبران كند.هر درختي كه كاشته مي شود در طول ۳۰ سال ابتدايي رشد فعال خود در حدود ۵۰ پوند از دي اكسيد كربن وارد شده به اتمسفر را جذب مي كند. بيل لايگون (B.Ligon) مدير اجرايي پروژه «درختاني براي آينده» مي گويد: «از سال ۱۹۸۹ تاكنون بيش از ۲۰ ميليون تنه درخت در بخش هايي از جهان كه از رويش گياهي تهي شده اند كاشته شده است. در واقع هدف اين سازمان، جوان كردن زيستگاه هاي لخت شده در بيش از ۶۰ كشور جهان است.»
پروژه «درختاني براي آينده» با مساعدت جوامع محلي مي تواند به اهداف نهايي خود نزديك تر شود. به طور خلاصه اهداف اين پروژه از اين قرار است: كمك به نگهداري از جلگه رودخانه ها، كاهش فرسايش خاك، فراهم ساختن زيستگاه هايي براي حيات وحش، فراهم ساختن چوب مورد استفاده به عنوان سوخت و ساخت وسايل چوبي و نهايتاً فراهم ساختن مناطقي براي چراي دام ها به گونه اي كه فشار وارده بر زمين هاي جنگلي كاهش يابد.در كامرون، اين سازمان با كمك تعاوني محلي لان (Lun) اقدام به درختكاري كرده است. در كامرون به علل گوناگون منجمله فرسايش خاك، حاصلخيزي كم خاك و ناكافي بودن هيزم مورد استفاده به عنوان سوخت، كاشت درخت بسيار ضروري به نظر مي رسيد.
اسكات بود (S.Bode) مدير برنامه آفريقا مي گويد: «در كمتر از ۵ سال، تعاوني لان، خودكفا شده و بدون كمك سازمان اقدام به كاشت درخت كرده است. در حال حاضر اين تعاوني با كمك پول حاصل از فروش نهال درختان، در حال انجام فعاليت هاي ديگري در جهت توسعه پايدار است.»با توجه به اينكه نرخ رشد درختان در مناطق گرمسيري و نيمه گرمسيري ۳ برابر نرخ رشد درختان مناطق معتدله است، بنابراين پروژه هاي بسيار زيادي در اين مناطق در حال انجام است. از سال ۱۹۹۸، هنگامي كه هوريكان ميچ (H.Mitch) براي نخستين بار هندوراس را با خاك يكسان كرد، پروژه «درختاني براي آينده» تاكنون بيش از ۴ ميليون تنه درخت در آنجا كاشته است. درختكاري هاي صورت گرفته در اين منطقه مي تواند پيامدهاي حاصل از توفان هاي فاجعه آميزي كه در آينده صورت خواهند گرفت را به مقدار زيادي كاهش دهند. علاوه بر اين، كاشت درخت مي تواند جايگزين برخي فعاليت هاي تخريبي افراد محلي شود.
گردشگران نيز مي توانند با خريد يك پروانه كاشت درخت به مبلغ ۳۰ دلار كمك شاياني به توسعه درختكاري در كشورهايي چون هندوراس، اتيوپي و فيليپين بكنند (لازم به ذكر است كه به ازاي خريد هر پروانه كاشت درخت، در حدود ۲۰۰ تنه درخت در اين مناطق كاشته مي شود). علاوه بر اين تعدادي از گروه ها و آژانس هاي توريستي كمك هاي مالي صورت گرفته توسط گردشگران محيط زيست را جمع آوري و در اختيار سازمان هاي ذيربط قرار مي دهند: تردي لايتلي (T.Lightly) مدير آژانس اكوتور، به ازاي فروش هر بليت هواپيماي راه دور، ۱ دلار (هزينه اي معادل خريد ۷ تنه درخت) به حساب پروژه «درختاني براي آينده» مي ريزد. آژانس هاي اسكيپ آرتيستس تراول (Escape Artists Travel) در سانفرانسيسكو و اسكاي وارد تراول (Skyward Travel) در مريلند نيز كمك هاي مشابهي را به اين پروژه مي كنند.
پروژه «درختاني براي آينده» هر چند نمي تواند مشكل گرمايش جهاني را حل كند اما ممكن است بتواند پيامدهاي حاصل از آن را كاهش دهد. اين پروژه با ترغيب مردم به درختكاري و دوستي هر چه بيشتر انسان با محيط زيست مي تواند انسان را با محيط زيست خود آشتي داده و از انجام فعاليت هاي مخرب بيشتر جلوگيري به عمل آورد.
